Hải Dương: Lễ tưởng niệm 694 năm thiền sư Pháp Loa viên tịch và Khai hội truyền thống chùa Thanh Mai
Chùa Thanh Mai (xã Hoàng Hoa Thám, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương) là một trong những trung tâm của Phật giáo Việt Nam, nơi trụ trì của Pháp Loa tôn giả - vị tổ thứ hai của Thiền phái Trúc Lâm.
Sáng 9/4 (mùng 1/3 âm lịch), xã Hoàng Hoa Thám (Chí Linh, Hải Dương) tổ chức lễ tưởng niệm 694 năm ngày viên tịch thiền sư Pháp Loa và khai hội truyền thống chùa Thanh Mai.
Đệ nhị tổ Pháp Loa tên tục là Đồng Kiên Cương, sinh năm Giáp Thân (1284) tại thôn Đồng Hòa, hương Cửu La, Nam Sách (nay là phường Ái Quốc, TP Hải Dương). Năm Hưng Long 13 (1304), khi Phật hoàng Trần Nhân Tông đi thăm hương Cửu La, Đồng Kiên Cương ra bái yết và được cho đi theo tu hành, học đạo, đặt cho tên Hỉ Lai.
Trước khi Phật hoàng Trần Nhân Tông viên tịch đã trao cho Pháp Loa quyền thừa kế sự nghiệp của Thiền phái Trúc Lâm, trở thành vị tổ thứ hai của thiền phái này. Đến năm Khai Hựu thứ 2 (1330), Pháp Loa mắc bệnh đã tiếp tục trao truyền các bảo bối cho Huyền Quang là người kế vị thứ ba của Thiền phái Trúc Lâm. Ngày 3/3 (âm lịch), Pháp Loa viên tịch tại viện Quỳnh Lâm và xá lị của ngài được đặt trong tháp ở phía sau chùa Thanh Mai.
Chùa Thanh Mai được khởi dựng từ thế kỷ 14 trên sườn núi Thanh Mai, xã Hoàng Hoa Thám. Chùa Thanh Mai là một đại danh lam, một trung tâm phật giáo thời Trần, cùng với hệ thống các chùa thuộc cánh cung Đông Bắc như: Yên Tử - Quỳnh Lâm – Côn Sơn – Báo Ân và Vĩnh Nghiêm. Hiện nay, chùa còn lưu giữ nhiều tháp cổ như Viên Thông Bảo Tháp (xây dựng năm 1334), tháp Phổ Quang (xây dựng năm 1702), tháp Linh Quang (xây dựng năm 1703), cùng 5 ngôi tháp khác. Đặc biệt là 6 tấm bia thời Trần và Lê, trong đó có Thanh Mai Viên Thông tháp bi được công nhận là bảo vật quốc gia. Bia được khắc dựng năm 1362, nói về thân thế và sự nghiệp của thiền sư Pháp Loa. Năm 1992, chùa Thanh Mai được công nhận là di tích văn hoá quốc gia.
Lễ hội chùa Thanh Mai diễn ra từ mùng 1-3/3 âm lịch hằng năm, nhằm ôn lại thân thế, sự nghiệp của thiền sư Pháp Loa, là dịp nhân dân và du khách thập phương về du xuân, dâng hương nơi chốn tổ.
Trước đó, ngày 07/4/2024, tại chùa Vĩnh Nghiêm (xã Trí Yên, huyện Yên Dũng, Bắc Giang), Dòng tộc họ Đồng Việt Nam cũng đã long trọng tổ chức Lễ tưởng niệm 694 năm Đệ nhị tổ Pháp Loa- Đồng Kiên Cương viên tịch và Gặp mặt họ Đồng toàn quốc lần thứ 6-2024.
Buổi đại lễ được diễn trong không khí trang nghiêm, ấm áp, thắm tình Đồng tộc. Đã có hơn 3.500 đại biểu của 185 nhánh, chi tộc họ Đồng trên toàn quốc về dự.
