Nghệ sĩ Mạc Can: Ông già ‘lập dị’, cô độc ở tuổi xế chiều

Theo dõi MTĐT trên

Mỗi lần gặp nghệ sĩ Mạc Can, tôi lại nhớ đến hình ảnh của ông mình - là một ông cụ ở quê với mái tóc bạc phơ, nụ cười hiền hậu ấm áp cùng dáng người lom khom trước sân nhà giữa một buổi sáng có nắng hanh hao và ấm áp.

Nhưng bao quanh ông tôi là đàn cháu chắt quây quần, tràn ngập tiếng cười đùa vui, còn thế giới của nghệ sĩ Mạc Can là sự đơn độc, hiu quạnh đến mức đáng sợ. Ông lầm lũi một mình, ghét những nơi ồn ào, náo nhiệt, thích làm ảo thuật, diễn hài để mang lại tiếng cười cho trẻ em nhưng lại tại vỏ bọc để không một ai có thể khám phá được thế giới của chính mình.

 Bệnh tật đeo bám tuổi xế chiều

Thời gian gần đây, diễn viên “Đất phương Nam” bị chứng viêm khớp hành hạ, phải uống nhiều thuốc giảm đau, ảnh hưởng đến sức khỏe. Ông đi lại khó khăn và sức khỏe yếu hơn trước.

Giữa tháng 9/2020, ông chuyển đến ở nhà em ruột tại huyện Hóc Môn (TP.HCM). Trước đó, lão nghệ sĩ sống một mình trong căn phòng trọ chưa đầy 15 m2, không vợ con, người thân ở quận Bình Thạnh.

Cách đây một năm, nghệ sĩ Mạc Can bị xuất huyết bao tử, ngất xỉu giữa đường và vào viện trong tình trạng nguy hiểm. Theo bác sĩ, ông bị bệnh loét dạ dày do ăn uống và nghỉ ngơi không hợp lý.

“Khi tôi tỉnh dậy đã thấy mình trong bệnh viện. Bao nhiêu người quen, nghệ sĩ, khán giả ở khắp nơi đến tìm. Có những người chưa bao giờ biết mặt nhưng họ nói hâm mộ truyện ngắn của tôi nên đến thăm hỏi. Giờ tôi khỏe lại rồi, có thể đi...tập tạ được rồi”, nghệ sĩ chia sẻ với chúng tôi.

Diễn viên “Đất phương Nam” chia sẻ, lần bệnh này cũng vì hệ lụy của việc uống thuốc giảm đau. Ngày bệnh trở nặng, người ông sưng vù, từ mặt, bụng đến chân đều ứ nước. “Hôm đó, tôi đau không đi được phải nhờ hàng xóm chở về Hóc Môn. Bác sĩ đã dùng các phương pháp y học, giúp đưa lượng nước ứ trong người tôi ra ngoài, hôm nay mới bớt mệt”, nghệ sĩ Mạc Can nói. 

Cuối tháng 9, Trấn Thành đến phòng trọ của nghệ sĩ Mạc Can và gửi tặng ông số tiền 150 triệu đồng. Theo chia sẻ của MC Trấn Thành, đây là khoản tiền quyên góp của anh, Trường Giang và nhiều đồng nghiệp và khán giả.

Dù bệnh chưa khỏi, “bác Ba Phi” vẫn đau đáu lo cho vai diễn sắp tới. Ông kể, trước khi chân đau đã nhận lời đóng một phim mới cùng diễn viên trẻ Khánh Vân. Trò chuyện một buổi, hơn nửa buổi ông nhắc về vai diễn. Nam nghệ sĩ già còn lục túi, khoe với chúng tôi về kịch bản phim mới và những bức ảnh kỷ niệm khi làm nghề như một cách để hoài niệm, nhớ thương một thời quá vãng.

 Làm bạn với con chữ, đèn sách qua ngày

Trước khi chuyển về sống cùng em gái ruột ở Hóc Môn, nhiều năm trước Mạc Can thuê một căn phòng trọ nhỏ tại Bình Thành để trú ngụ. Căn phòng trọ ấy chưa đầy 15 m2 là thế giới của nhà văn Mạc Can. Trong thế giới ấy chất chứa nhiều đồ vật cũ kỹ mà ông gọi là “người bạn vong niên”.

Trên bàn làm việc của Mạc Can là chiếc laptop có tuổi thọ hơn 10 năm, ông dùng để gõ truyện ngắn, sáng tác tiểu thuyết gửi cho các báo. Chiếc “cần câu cơm” chạy chậm rì và thi thoảng bị “treo” vì lâu ngày không được sửa sang, sắp xếp lại. Khi còn ở trọ, ông phải tự nấu ăn dù chân đau phải đi tập tễnh. Còn nhớ cách đây một năm, tôi có đến thăm ông, chứng kiến cơm canh đạm bạc của lão nghệ sĩ mà lòng thấy nặng trĩu. Bữa trưa của ông diễn ra vào lúc 14h và món ăn là chút cháo trắng cùng hai quả trứng ốp la thêm nước tương. Người nghệ sĩ 75 tuổi vẫn thường xuyên ăn những bữa qua loa như vậy. Có khi cả ngày chỉ ăn một bữa, còn lại uống nước lọc rồi đi ngủ. Trên bàn vẫn còn nồi cá kèo kho đã mấy ngày nay.

“Tuổi này rồi, ăn chi lắm cho tốn tiền. Ăn sao cũng được, miễn để sống thôi, không quan trọng. Tiền còn lại để cho bồ”, ông hài hước. 

Ở tuổi 75, nhiều người được an hưởng tuổi già, vui vầy bên con cháu nhưng Mạc Can vẫn ngày ngày cặm cụi làm việc. Ông không vợ, có một cô con gái và hai cháu ngoại nhưng không ở gần nhau. Diễn viên sinh năm 1945 từng có lần sang Mỹ ở với con gái nhưng được 3 năm ông lại về vì không quen sống nơi đất khách.

Về nước, ông diễn kịch, đóng phim, làm ảo thuật, viết sách, làm nhiều nghề để kiếm kế sinh nhai. Mạc Can tự nhận mình nghèo nhưng chưa một lần than thở. Ông bảo ở tuổi này rồi, ăn uống đâu có bao nhiêu, quan trọng bản thân thấy vui là được.

Dù cuộc sống khó khăn, người nghệ sĩ già vẫn vui vẻ vì khắc cốt lời cha dạy lúc sinh thời: “Không than thở. Không nói láo. Không hại ai”.

Trò chuyện với Mạc Can về những dự định tương lai, lão nghệ sĩ hóm hỉnh nói bao giờ hết bệnh thì tính tiếp, giờ ông không nghĩ gì, chỉ mong chân đi lại được để đi làm trở lại. Dù hoàn cảnh khó khăn, Mạc Can vẫn luôn yêu đời, lạc quan và không ngại khó. Trên khuôn mặt khắc khổ, “ông già đa năng” luôn nở nụ cười hiền, khiến khán giả và đồng nghiệp khó quên.

Mạc Can là diễn viên, nhà văn nổi tiếng của miền Nam. Ông được khán giả nhớ tới với vai Bác Ba Phi trong phim Đất phương Nam. Ở tuổi ngoài 70, ông vẫn đóng nhiều phim như “Hy sinh đời trai”, “Chuộc lỗi”, “Án mạng ở cô nhi viện”, “Gia đình là số một”... Ngoài đóng phim, Mạc Can còn là nhà văn với bút pháp độc đáo. Ông nổi tiếng với tiểu thuyết “Tấm ván phóng dao”.