Thơm trầm hương xạ thôn Cao

Theo dõi MTĐT trên

Theo Chủ tịch Hiệp hội làng nghề hương xạ thôn Cao, ông Nguyễn Như Khanh thì từ đầu thế kỷ 18, Tổ nghề là cụ Đào Thị Khương, người thôn Cao, đã đem nghề làm hương xạ về truyền dạy cho cho dân, đến nay đã hơn hai thế kỷ. Thôn Cao là 1/5 làng nghề làm hương trên toàn quốc được công nhận Làng nghề truyền thống Việt Nam, cũng là làng nghề có tuổi nghề lâu đời nhất và duy nhất trong cả nước có thờ Tổ nghề.

Đó là niềm tự hào của người dân thôn Cao trước hàng trăm, hàng ngàn các cơ sở sản xuất hương khác trong cả nước.

Làng nghề hương xạ thôn Cao còn có một điểm nhất nữa, đó là hương xạ được sản xuất từ khoảng 36 loại thảo dược hàm thuốc bắc như đại hoàn, thảo quả, xạ, hương nhu, hoa ngâu. Ngoài ra còn được bổ sung khoảng mươi loại thảo dược khác được cấy trồng từ thiên nhiên, ví dụ như gỗ cây tùng có tuổi đời lâu năm xay thành bột… hoàn toàn không dùng hương liệu hóa chất độc hại để sản xuất hương thành phẩm.

Cũng bởi lý do trên, không chỉ người dân trong tỉnh chỉ tin  dùng hương xạ thôn Cao những dịp lễ tết, ngày hội đình đám, lễ bái trong gia tộc mà người dân nhiều tỉnh thành khác trong cả nước và người Việt Nam ở nước ngoài cũng biết tiếng hương xạ thôn Cao, trực tiếp ghé mua hoặc ký hợp đồng mua qua mạng, lượng hương xạ bán ra hàng trăm triệu nén mỗi năm.

Cũng theo Chủ tịch Hiệp hội làng nghề thôn Cao, ông Khanh nói rằng cho đến nay bí quyết làm hương xạ của thôn vẫn chỉ dành dạy nghề cho con trai, cháu nội chứ không truyền cho con gái, sự tinh tế của mùi hương xạ thôn Cao khi pha chế, “bốc thuốc” từ vật tư, thảo dược vẫn được tính bằng đồng cân, đồng lạng chuẩn xác, đã tạo ra đặc trưng của hương xạ thôn Cao không lẫn với bất cứ mùi hương các làng nghề làm hương khác.  

Nhiều chục năm trước, làm hương thôn Cao chủ yếu se tay thủ công, hiện nay hương các loại như trầm thỏi, hương vòng, hương nén… đều đã có máy móc hỗ trợ, sản lượng làm ra tăng cao gấp nhiều lần trước, và sức tiêu thụ cũng lớn hơn trước nhiều do đời sống tâm linh được mở rộng và được xã hội trân trọng. Tuy nhiên, hương xạ thôn Cao cũng như các làng nghề làm hương khác, chỉ tiêu thụ mạnh khoảng 4 tháng cuối năm, như dịp tết Nguyên Đán Quý Mão 2023 sắp tới đây, còn thì cũng chỉ sản xuất và tiêu thụ cầm chừng vào các tháng khác trong năm. 

Có một thực tế là hiện thôn Cao có khoảng 150 hộ dân làm hương, nhưng trong đó số hộ được Cục sở hữu trí tuệ thuộc Bộ Khoa học & Công nghệ cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu, và được công nhận bởi Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Hưng Yên chỉ có 80 hộ, số hộ còn lại sản xuất trôi nổi không quản lý được chất lượng sản phẩm.

Ông Khanh cũng cho rằng đó là điều ông và các thành viên trong hiệp hội lo lắng nhất, nó làm ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín làng nghề, thương hiệu là sự sống còn, có khi cơ sở hay hộ gia đình sản xuất hương phải xây dựng nhiều chục năm,trăm năm mới có được. Ông Khanh cũng khẳng định, vì sự sống còn của thương hiệu sản phẩm hương xạ thôn Cao, cộng đồng làng nghề quyết tâm, nỗ lực gìn giữ nghề Tổ, nếu phát hiện sản phẩm không đạt yêu cầu của bất cứ hộ sản xuất hương nào trong thôn, có sai phạm sẽ xử lý theo quy chế của làng nghề, thậm chí sẽ nhờ pháp luật can thiệp, nhất định phải làm để tránh ảnh hưởng đến uy tín lâu đời của làng nghề hương xạ thôn Cao.