Việt Nam nỗ lực cùng cộng đồng quốc tế tìm kiếm nguồn tài chính bền vững cho bảo tồn Hổ
Hổ là một trong số ít loài mà sự tồn tại và phục hồi của chúng bị chi phối bởi các thách thức lớn của nhân loại hiện nay, bao gồm suy giảm đa dạng sinh học, các vấn đề về phát triển và sức khỏe.
Ngày 22 tháng 4 năm 2024 tại Paro, Bhutan, lãnh đạo 13 quốc gia có hổ trong tự nhiên, trong đó có Việt Nam, cùng tham dự Hội nghị “Tài chính bền vững cho bảo tồn sinh cảnh hổ” nhằm đảm bảo những nỗ lực phục hồi quần thể hổ được phản ánh trong các chương trình nghị sự quốc gia và toàn cầu về khí hậu, đa dạng sinh học và chương trình Một Sức khỏe.
Hội nghị được tổ chức bởi Chính phủ Vương quốc Bhutan, dưới sự bảo trợ của Hoàng hậu Jetsun Pema Wangchuck. Về phía Việt Nam, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sẽ tham gia thảo luận với lãnh đạo các nước và tổ chức quốc tế nhằm thúc đẩy hơn nữa các nỗ lực bảo tồn hổ trên toàn cầu.
Hổ là một trong số ít loài mà sự tồn tại và phục hồi của chúng bị chi phối bởi các thách thức lớn của nhân loại hiện nay, bao gồm suy giảm đa dạng sinh học, các vấn đề về phát triển và sức khỏe. Trong văn hoá và tín ngưỡng của nhiều quốc gia - hổ là loài vật biểu trưng cho sức mạnh, sự may mắn và quyền lực. Thế nhưng, chỉ trong hơn một thế kỷ qua, quần thể hổ hoang dã trên toàn cầu đã bị suy giảm nghiêm trọng, chúng đã biến mất khỏi 97% phạm vi đã từng phân bố trước đây.
Năm 2010, chỉ còn khoảng 3.200 cá thể hổ ngoài tự nhiên. Với những nỗ lực không ngừng nghỉ của nhiều quốc gia và các tổ chức, đặc biệt chương trình Nhân đôi số lượng hổ của WWF và các đối tác, số lượng hổ đã tăng lên 4.500 cá thể ngoài tự nhiên trong 12 năm qua. Bất chấp những nỗ lực, sự tồn vong của loài hổ vẫn đang phải đối mặt với nhiều mối đe dọa - mất môi trường sống, săn bắn và buôn bán trái phép, và đặc biệt là nhu cầu sử dụng các sản phẩm từ hổ vẫn tăng cao ở nhiều quốc gia.
Tại Việt Nam, kể từ năm 2000, chưa có một dữ liệu nào về hổ ngoài tự nhiên được ghi nhận. Chính phủ đã ban hành lệnh cấm buôn bán các sản phẩm từ hổ hoang dã, các hành vi săn bán, buôn bán, nuôi nhốt trái phép sẽ bị truy tố và xử phạt theo Bộ luật Hình sự 2017.
Đặc biệt, để bảo tồn hổ, Việt Nam đã xây dựng và thông qua Kế hoạch Hành động Quốc gia về Bảo tồn hổ (2014-2022). Tuy nhiên, còn rất nhiều thách thức ảnh hưởng tới tính hiệu quả của những chương trình này, bao gồm nhu cầu cao đối với các sản phẩm từ hổ; năng lực thực thi pháp luật; thiếu nghiên cứu khoa học về khả năng phục hồi cảnh quan hổ; sự bùng nổ mua bán trên các sàn thương mại điện tử, cũng như khó khăn trong quản lý các cơ sở nuôi nhốt hổ. Đây chính là những yếu tố đẩy loài hổ của chúng ta đến bờ vực tuyệt chủng.
Chia sẻ tại Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị khẳng định: “Việt Nam đang nỗ lực bảo vệ và khôi phục các sinh cảnh và hệ thú mồi của hổ, chấm dứt việc nuôi nhốt hổ không vì mục đích bảo tồn và giảm nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm của hổ. Chúng tôi cũng cam kết thực hiện trách nhiệm quốc gia về bảo tồn đa dạng sinh học nói chung, và bảo tồn hổ nói riêng, trong khuôn khổ các công ước CITES, Khung đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh-Montreal nhằm ngăn chặn và đảo ngược tình trạng mất đa dạng sinh học và các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc.”
Ông Văn Ngọc Thịnh, Tổng Giám đốc WWF-Việt Nam phát biểu: “Hội nghị là cơ hội tuyệt vời để Việt Nam học hỏi các nước về bảo tồn hổ, đặc biệt về vấn đề tái thả hổ về hoang dã và quản lý nuôi nhốt hổ; tìm kiếm các cơ hội hợp tác; huy động nguồn lực tài chính để nhân rộng các mô hình thành công được chia sẻ tại hội nghị. WWF cam kết hỗ trợ Việt Nam loại bỏ dần hoạt động nuôi hổ và đưa loài sinh vật xinh đẹp này trở lại phạm vi sinh sống của chúng.”
Trong ba ngày diễn ra, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị sẽ có buổi gặp mặt song phương với các lãnh đạo cấp cao của WWF nhằm thắt chặt hợp tác giữa hai bên về các vấn đề bảo tồn. Một số điểm thảo luận nổi bật bao gồm: hợp tác loại bỏ dần các cơ sở nuôi nhốt hổ không có mục tiêu bảo tồn; xây dựng Trung Trường Sơn trở thành cảnh quan mẫu nhằm áp dụng chương trình Việt Nam vì Sự sống, học tập từ mô hình Bhutan vì Sự sống.
Hội nghị được hỗ trợ bởi Liên minh Đối thoại về Hổ, được thành lập bởi các tổ chức hàng đầu về bảo tồn, bao gồm Cơ quan Điều tra Môi trường (EIA), Động vật & Thực vật Quốc tế (FFI), Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), Natural State, Panthera, TRAFFIC, Chương trình Phát triển LHQ, Hiệp hội Bảo tồn Động vật Hoang dã (WCS), Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) và Hiệp hội Động vật học London (ZSL). Hy vọng, hội nghị sẽ thúc đẩy sự tập trung đổi mới vào việc bảo tồn hổ, tìm kiếm các cam kết tài chính lớn hơn từ cộng đồng toàn cầu để tăng cường các nỗ lực bảo tồn đáng kể ngoài việc phục hồi hổ.
