Australia đối mặt với nguy cơ "ngập" trong rác thải từ pin năng lượng mặt trời
Với sự phát triển mạnh mẽ của ngành năng lượng tái tạo ở Australia kéo theo rác thải pin năng lượng mặt trời đang ngày càng tăng cao và rất ít trong số đó được tái chế.
Australia đã lập kỷ lục thế giới về tỷ lệ sử dụng năng lượng tái tạo, với con số gần một phần ba hộ gia đình được lắp đặt pin năng lượng mặt trời. Tuy nhiên, đi kèm với sự phát triển mạnh mẽ, đó là vấn đề rác thải pin năng lượng mặt trời đang ngày càng tăng cao, và rất ít trong số đó được tái chế. Đây là một lời cảnh tỉnh cho toàn bộ ngành công nghiệp trước nguy cơ thiếu hụt các nguồn nguyên liệu thô quan trọng.
Vào đầu những năm 2010, Australia đã triển khai mạnh mẽ chính sách hỗ trợ mua sắm tấm pin năng lượng mặt trời. Chương trình này đã thành công đến mức có đến 1/3 hộ gia đình Australia hiện nay có tấm pin năng lượng mặt trời trên mái nhà. Tại phía Nam Australia, một trong tám bang của đất nước, tỷ lệ này thậm chí còn cao hơn, nguồn năng lượng của một nửa hộ gia đình ở vùng này được cung cấp bởi các tấm pin năng lượng mặt trời tại gia.
Về lý thuyết, pin năng lượng mặt trời có thể hoạt động từ 25 đến 30 năm. Tuy nhiên, tại nước này, việc thay đổi tiêu chuẩn điện đã khiến một số hộ gia đình phải thay thế pin năng lượng mặt trời sớm hơn dự kiến. Hiện nay, chỉ có bang Victoria cấm việc chôn lấp pin năng lượng mặt trời. Tại các khu vực khác, đôi khi những tấm pin vẫn còn hoạt động tốt cũng bị vứt vào bãi rác và các kim loại có trong pin cũng không được thu hồi để tái sử dụng.
Một triệu tấn tấm pin mặt trời được thải ra vào năm 2034
Tấm pin mặt trời có chứa đồng, bạc và silicon. Những vật liệu này rất quan trọng cho quá trình chuyển đổi năng lượng, và nhu cầu có thể vượt quá nguồn cung trong những năm tới, đặc biệt là đối với bạc. Điều này càng trở nên rõ ràng hơn khi tại COP28 vào tháng 12 năm ngoái, các quốc gia đã cam kết tăng gấp ba năng lực sản xuất năng lượng tái tạo vào năm 2030. Vì thế, việc tái chế các tấm pin mặt trời là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, theo một nghiên cứu được công bố vào tuần trước bởi Đại học New South Wales, Australia, lượng pin mặt trời hết tuổi thọ ở Australia sẽ tăng gần gấp bảy lần trong vòng 10 năm tới, đạt hơn 1 triệu tấn mỗi năm vào năm 2034.
Xây dựng một hệ thống tái chế
Australia không có đủ khả năng tái chế để xử lý lượng rác thải này. Chi phí chôn lấp một tấm pin mặt trời là 2 đô la Úc, nhưng việc tái chế có thể cao gấp 10 lần. Trên thế giới hiện chỉ có rất ít doanh nghiệp trên thế giới đã triển khai các quy trình hiệu quả ở quy mô công nghiệp để thu hồi các vật liệu có giá trị (mặc dù đã có một nhà máy như thế được mở tại Pháp vào năm 2023).
Hiện tại, các công ty bán tấm pin mặt trời ở Úc cũng không được khuyến khích hỗ trợ một phần chi phí tái chế, khác với Hà Lan, một trong những quốc gia dẫn đầu châu Âu về tái chế. Chính quyền Hà Lan gần đây đã quyết định tăng thuế tái chế tấm pin mặt trời từ 6,50 euro lên 40 euro mỗi tấn.
Ngược lại, ở Australia không có những ưu đãi lớn như vậy. Vài năm trước, nước này đã xuất khẩu rác thải sang nước ngoài, điều này có thể đã cản trở sự phát triển của các doanh nghiệp tái chế địa phương. Hiện tại cũng không có thị trường nội địa để tái sử dụng kim loại tái chế, vì Australia gần như nhập khẩu tất cả tấm pin mặt trời từ Trung Quốc. Thủ tướng Anthony Albanese, một thành viên của Đảng Lao động, giải thích về nghịch lý này: “Chúng tôi là quốc gia có nhiều tấm pin mặt trời trên đầu người nhất trên thế giới, trên mái nhà của chúng tôi. Nhưng chỉ 1% trong số đó được sản xuất tại Australia”.
Một tỷ đô cho dự án sản xuất pin năng lượng mặt trời tại Australia
Vàotuần trước, chính phủ đã công bố khoản đầu tư công trị giá 1 tỷ đô la Úc (khoảng 600 triệu euro) để xây dựng một nhà máy sản xuất tấm pin mặt trời. Nhà máy này sẽ sử dụng lao động cũ của nhà máy nhiệt điện than. Mục tiêu của dự án là thay thế một phần lượng pin năng lượng mặt trời nhập khẩu từ Trung Quốc, nghĩa là Australia sẽ không cần nhập khẩu toàn bộ pin từ Trung Quốc nữa.
Australia có tham vọng sản xuất 82% điện năng từ năng lượng tái tạo vào năm 2030. Hiện tại, mục tiêu này vẫn còn xa vời, một nửa lượng điện này vẫn đến từ các nhà máy điện than gây ô nhiễm môi trường nặng nề.
Thiên Bảo (T/h)
