Cấp thiết hoàn thiện hệ thống trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc Bắc - Nam
Trên 500km cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 đã được đưa vào khai thác nhưng hệ thống trạm dừng nghỉ vẫn chưa hoàn thiện gây ra không ít bất cập.
Tính đến nay đã có 8/11 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 đã được đưa vào khai thác với tổng chiều dài 519km đã giúp người dân di chuyển được thuận tiện, góp phần phát triển kinh tế - xã hội; kết nối các địa phương, các vùng kinh tế trọng điểm.
Tuy nhiên hàng loạt dự án đường cao tốc đi vào khai thác với chiều dài cả trăm km nhưng chưa có trạm dừng nghỉ đã gây ra không ít phiền toái cho tài xế, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.
Hiện cao tốc Bắc - Nam đoạn từ Ninh Bình đến Nghệ An gồm Cao Bồ - Mai Sơn, Mai Sơn - Quốc lộ 45, Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu đã thông xe đưa vào khai thác với chiều dài 171,85km. Cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết - Dầu Giây với chiều dài khoảng 200km nhưng cũng không có trạm dừng nghỉ nào. Thống kê trên cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây, mỗi ngày có khoảng 15.000 lượt xe qua lại, riêng các ngày cuối tuần là hơn 20.000 lượt.
Trạm dừng nghỉ là một hạng mục công trình không thể tách rời với hệ thống đường cao tốc. Chức năng của đường cao tốc là chạy liên tục với vận tốc cao, lái xe chỉ được dừng ở những điểm cố định đã được quy ước. Vì vậy, các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam cần công bố cụ thể thiết kế, vị trí, quy mô từng trạm để nhà đầu tư lựa chọn và tham gia. Thực tế một số vị trí trạm không phát huy hiệu quả.
Trạm dừng nghỉ ngoài phục vụ hành khách còn phải kinh doanh được mới đủ hấp dẫn nhà đầu tư. Trước bối cảnh vốn đầu tư công phải dành cho phát triển đường cao tốc, Nhà nước không bỏ tiền ra làm những công trình có khả năng thu hút đầu tư.
Trường hợp đặc biệt, các vị trí ở vùng sâu, vùng xa, Nhà nước có thể bỏ kinh phí đầu tư hạ tầng đồng bộ cả tuyến đường và trạm dừng nghỉ. Ðến khi lưu lượng xe tăng cao, có thể bán quyền quản lý khai thác cho tư nhân.
Theo Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), khi thiết kế các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2017 - 2020 (giai đoạn 1) đều có định hướng vị trí đặt trạm dừng nghỉ.
Tuy nhiên trạm dừng nghỉ có sức hấp dẫn với nhà đầu tư nhờ các dịch vụ thương mại đi kèm nên ưu tiên phương án kêu gọi đầu tư xã hội hóa, không đưa vào hạng mục đầu tư sử dụng vốn của dự án cao tốc (vốn ngân sách).
Tháng 8 vừa qua, Bộ GTVT đã phê duyệt mạng trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông với 36 trạm dừng nghỉ được xây dựng phục vụ chủ phương tiện nghỉ ngơi, đổ xăng, ăn uống... khi lưu thông trên tuyến cao tốc này.
Trong số 36 trạm dừng nghỉ được phê duyệt có 6 trạm đã đầu tư đưa vào khai thác, 3 trạm đang đầu tư và 27 trạm chưa đầu tư. Trạm có quy mô lớn nhất lên đến hơn 13 ha mỗi bên; trạm có quy mô nhỏ nhất là 2,5 ha mỗi bên.
Bộ GTVT giao các Ban Quản lý dự án 2, 6, 7, 85, Thăng Long, đường Hồ Chí Minh, Mỹ Thuận và Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam lập danh mục dự án, lựa chọn nhà đầu tư triển khai đầu tư xây dựng công trình trạm dừng nghỉ thuộc dự án, dự án thành phần do Bộ quản lý, bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật, công khai, minh bạch và hiệu quả, đáp ứng yêu cầu khai thác đồng bộ các đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông.
