Lợi ích của việc lắp đặt trạm quan trắc tự động

Theo dõi MTĐT trên

Nhờ chú trọng công tác quản lý hoạt động quan trắc nên các Sở Tài nguyên và Môi trường mới đánh giá đúng thực trạng chất lượng các thành phần môi trường để làm cơ sở đề ra giải pháp bảo vệ phù hợp.

Sự ra đời của trạm quan trắc tự động nói chung và trạm quan trắc nước tự động nói riêng đã thay đổi cơ bản các phương pháp quan trắc môi trường truyền thống.

Thay cho phải cử người đến hiện trường lấy mẫu, bảo quản và vận chuyển về phòng thí nghiệm để phân tích, thay cho các thủ tục tách chiết, làm sạch, bổ sung hóa chất che chắn các chất gây cản trở... thì các thiết bị quan trắc nước tự động hiện nay đã có thể quan trắc gần như hầu hết các chỉ tiêu chất lượng nước và cho ra kết quả gần như tức thời từ các chỉ tiêu hóa lý thông thường như pH, độ đục, độ dẫn, độ màu... đến các chỉ tiêu chất lượng nước phải mất hàng tiếng đồng hồ cho đến mấy ngày trong phòng thí nghiệm (PTN) như COD, BOD, Coliform, E-coli...

Các chỉ tiêu chất lượng nước không có hiệu ứng hấp thụ ánh sáng hoặc hiệu ứng điện hóa như Phenol, Phosphats, tổng Nitrogen, kim loại nặng, thuốc bảo vệ thực vật, dầu khoáng... nếu như phân tích trong PTN đòi hỏi phải có thiết bị đắt tiền và kỹ thuật viên được đào tạo bài bản cũng đã được giải quyết một cách nhẹ nhàng bởi các thiết bị quan trắc tự động hiện nay.

Do quan trắc tự động, liên tục nên số liệu được liên kết thành chuỗi, phản ánh kịp thời diễn biến chất lượng nước và được lưu giữ trong datalogger, được truyền về bất cứ nơi nào trên thế giới thông qua mạng internet, 4G...

Nhờ những ưu việt đó nên trạm quan trắc tự động chất lượng nước đang được ứng rộng rộng rãi trong quan trắc quá trình công nghệ xử lý nước thải, quan trắc hiện trạng môi trường nước mặt, nuốc biển, theo dõi chất lượng nước uống, nước sinh hoạt...

1. Ứng dụng trong quản lý chất lượng môi trường:

Sử dụng trạm quan trắc chất lượng để theo dõi diễn biến chất lượng môi trường hàng ngày, hàng tháng, hàng quý, hàng năm...để từ đó đưa ra các giải pháp quản lý thích hợp, bố trí quy hoạch các cơ sở sản xuất, quy hoạch xả thải ra môi trường.

Trạm quan trắc tự động chất lượng nước được đặt trên dòng sông để theo dõi chất lượng nước sông, biết được sự xả thải gây ô nhiễm bất thường tại lưu vực nào.

Hiện nay ở các nước phát triển, các hồ chứa, các cảng biển.... đều đã được lắp đặt trạm quan trắc tự động chất lượng nước với rất nhiều chỉ tiêu

2. Quan trắc quá trình công nghệ xử lý nước thải:

Trong một hệ thống xử lý nước thải không thể thiếu các thiết bị quan trắc nước thải tự động tại các cộng đoạn xử lý. Trước đây là pH, DO hiện nay đã quan trắc COD, TSS và nhiều thông cần thiết khác. Không chỉ cung cấp số liệu chất lượng nước tại các công đoạn xử lý mà còn đóng vai trò điều khiển quá trình xử lý. Khi các giá trị xử lý chưa đạt yêu cầu thiết kế, thiết bị quan trắc xuất tín hiệu điều khiển để cung cấp tín hiệu cho các cơ cấu chấp hành hoạt động tiếp tục xử lý như bổ sung hóa chất, tăng cường cấp khí... hoặc bơm nước trở lại không cho xả ra môi trường. Đối với các loại nước thải ô nhiễm nặng hoặc khó xử lý như nước thải dệt nhuộm, nước rỉ rác...thường phải xử lý theo mẻ thì các thiết bị quan trắc tự động là không thể thiếu.

Các Nghi định Chính phủ như NĐ40/2019, NĐ 08/2022 đã quy định bắt buộc các trạm xử nước thải có quy mô trước đây là 1000m3/ngày đêm và nay là 500m3/ngày đêm, thậm chí với các loại hình sản xuất có nguy cơ ô nhiễm nặng thì lưu lượng xả thải 200m3/ngày đêm đều phải lắp đặt trạm quan trắc nước thải tự động quan trắc chất lượng nước trước khi xả ra môi trường. Các chỉ tiêu bắt buộc là COD, TSS, pH, NH4, nhiệt độ, lưu lượng đầu vào, đầu ra.

3. Quan trắc nước uống, nước sinh hoạt:

Việc lắp đặt các trạm quan trắc tự động theo dõi chất lượng nước sạch, nước cấp hiện nay là hết sức cần thiết để đảm bảo chất lượng cuộc sống của cộng đồng, tránh xẩy ra các sự cố đáng tiếc khi nguồn nước bị ô nhiễm.

Trên đây là những phân tích lợi ích của việc lắp đặt trạm quan trắc tự động. Tuy nhiên ở nước ta việc việc lắp đặt trạm quan trắc nước thải mới được thực hiện do quy định bắt buộc của Nhà nước, còn các lĩnh vực khác ít được triển khai do quan niệm phải đầu tư lớn. Khi đặt bút tính giữa chi phi lấy mẫu, phân tích trong PTN với số lượng mẫu cho ra kết quả bằng máy phân tích đưa ra, thí dụ 5 phút/đo thì ta thấy hiệu quả kinh tế của Trạm quan trắc tự động cao hơn rất nhiều. Đấy mới chỉ là những tính toán cơ học thuần túy, còn những lợi ích vô hình của trạm quan trắc tự động mang lại còn lớn hơn rất nhiều, đó là bảo vệ môi trường, tránh các sự cố môi trường đáng tiếc...