Xây dựng sàn giao dịch tín chỉ các-bon minh bạch, hiệu quả

Theo dõi MTĐT trên

Các chuyên gia đầu ngành về môi trường và khí hậu vừa cùng nhau trao đổi và đưa ra những ý kiến cần thiết để xây dựng và vận hành sàn giao dịch tín chỉ các-bon tự nguyện tại Việt Nam tại Hội thảo tham vấn do Cục Biến đổi khí hậu - Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) phối hợp cùng Ngân hàng Standard Chartered tổ chức ngày 12/7 tại Hà Nội.

Ông Tăng Thế Cường - Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu cho biết: Việt Nam hiện đang xây dựng Đề án phát triển thị trường các-bon trong nước, tập trung vào giao dịch bắt buộc của việc trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính của các doanh nghiệp và trao đổi trong thị trường các-bon trong nước, định hướng kết nối với thị trường quốc tế. Để triển khai lộ trình này cần có sự chuẩn bị kỹ càng về hạ tầng, kỹ thuật, năng lực kiểm kê và báo cáo của doanh nghiệp.

Bà Nguyễn Thúy Hạnh - Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Standard Chartered: Việt Nam là một thị trường phát triển tiềm năng trên thế giới, tuy nhiên, để huy động vốn đầu tư FDI thì doanh nghiệp Việt Nam và chuỗi cung ứng phải chuyển dịch theo hướng xanh, bền vững. Việc thành lập thị trường tín chỉ các bon là định hướng quan trọng để Việt Nam đạt phát thải ròng bằng 0 vào 2050. Đứng ở góc độ ngân hàng, chúng tôi cung cấp các sản phẩm dịch vụ phát triển bền vững, đồng thời, tư vấn miễn phí cho tất cả doanh nghiệp khi họ có đầu tư mới hoặc hoạch định kế hoạch kinh doanh hướng tới giảm phát thải để đồng hành cùng chính phủ đến 2050.

Về các cơ chế tín chỉ các-bon hiện hữu tại Việt Nam, bà Nguyễn Hồng Loan - Trưởng ban Tư vấn xây dựng và vận hành sàn giao dịch tín chỉ các-bon tự nguyện cho biết, có 4 cơ chế tín chỉ là: 

- Cơ chế phát triển sạch (CDM);
- Cơ chế tín chỉ chung (JCM); 
- Tiêu chuẩn vàng (GS); 
- Cơ chế các-bon được thẩm định (GCS); 

Tổng lượng tín chỉ phát hành tín chỉ này ở Việt Nam đến tháng 12/2022 là hơn 40 triệu tín chỉ. Ngoài ra, có khoảng 50 dự án phát hành tín chỉ các-bon theo cơ chế của Hội đồng các-bon toàn cầu (GCC) đã được đệ trình. Trong số đó, CDM và JCM là các cơ chế có sự quản lý của cơ quan Nhà nước. Với các cơ chế còn lại, đơn vị sở hữu tín chỉ có trách nhiệm báo cáo về cơ quan có thẩm quyền quản lý để tổng hợp. Khi Việt Nam thiết lập và vận hành thị trường các-bon trong nước, việc thiết lập sàn giao dịch sẽ giúp các giao dịch liên quan đến tín chỉ các-bon được tập trung, minh bạch và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý nghiên cứu đánh giá tiềm năng và nhu cầu thị trường, xác định mục tiêu, thiết kế, cách thức quản lý và vận hành phù hợp.

Các dự án tín chỉ các-bon tại Việt Nam hầu hết được thực hiện thông qua hợp đồng mua trước, nghĩa là bên có nhu cầu sẽ đặt hàng. Hiện nay, không có tín chỉ được ban hành sẵn để giao dịch trên sàn.

Ông Nguyễn Văn Minh, Trưởng phòng Kinh tế và Thông tin (Cục Biến đổi khí hậu) cho biết: Chính phủ đã chỉ đạo Bộ TN&MT nghiên cứu, ban hành các cơ chế quản lý toàn bộ tín chỉ các-bon. Sắp tới, Bộ TN&MT sẽ thiết lập hệ thống đăng ký quốc gia. Theo đó, toàn bộ doanh nghiệp, tổ chức có lượng tín chỉ tạo ra trên phạm vi lãnh thổ Việt Nam sẽ phải đăng ký với trên hệ thống này. Khi có trao đổi ra nước ngoài thì cần báo cáo cho cơ quan quản lý là Bộ TN&MT, bởi hoạt động này còn ảnh hưởng tới việc thực hiện mục tiêu giảm phát thải chung của quốc gia.

Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu quy định cứ 2 năm một lần, Bộ TN&MT sẽ phải nộp Báo cáo minh bạch cho Liên hợp quốc nêu rõ lượng tín chỉ tạo ra tại Việt Nam và lượng tín chỉ bán ra nước ngoài để thực hiện bù trừ giữa 2 quốc gia, tránh việc phải tính 2 lần.

Dự kiến trong tương lai, mỗi năm Việt Nam sẽ có khoảng 10,8 triệu tín chỉ các-bon tự nguyện được cung cấp, đi kèm với nhu cầu trao đổi, mua bán. Vì vậy việc xây dựng và vận hành sàn giao dịch tín chỉ các-bon tự nguyện là việc cần thiết, giúp việc trao đổi, mua bán được minh bạch và hiệu quả.