Quảng Ngãi: Đảm bảo công bằng, cạnh tranh trong công tác đấu thầu
Với mục tiêu góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả ở lĩnh vực đầu tư công, Quảng Ngãi chú trọng chấn chỉnh các thiếu sót để công tác đấu thầu bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch và phát huy hiệu quả.
Năm 2022, Quảng Ngãi đã tổ chức lựa chọn nhà thầu cho 7.862 gói thầu các loại gồm đấu thầu rộng rãi 577 gói, chỉ định thầu 7.062 gói, chào hàng cạnh tranh 212 gói, mua sắm trực tiếp 15 gói, tự thực hiện 7 gói, đặc biệt 9 gói. Tổng giá trị các gói thầu hơn 8.552 tỷ đồng, tổng giá trị trúng thầu là hơn 8.262 tỷ đồng; tổng giá trị tiết kiệm qua lựa chọn nhà thầu là hơn 289 tỷ đồng (chiếm 3,39%). Hình thức lựa chọn nhà thầu mà tỉnh áp dụng chủ yếu là đấu thầu rộng rãi trong nước và chào hàng cạnh tranh; tỷ lệ lựa chọn nhà thầu qua mạng đạt 84,79% số lượng gói thầu đấu thầu rộng rãi và chào hàng cạnh tranh.
Điều này có sự khác biệt lớn so với năm 2020 trở về trước. Cụ thể, từ năm 2019 - 2020, việc lựa chọn nhà thầu có nhiều bất cập, nhiều gói thầu phải hủy để lựa chọn lại nhà thầu. Một số dự án mặc dù không đủ điều kiện để chỉ định thầu vẫn lựa chọn nhà thầu theo hình thức này, như kè sông Phủ, khu tái định cư An Hội Bắc giai đoạn 1 (Tư Nghĩa), cầu Hành Tín, Trường THCS Huỳnh Thúc Kháng (Nghĩa Hành)...
Ở giai đoạn 2020 trở về trước, việc lựa chọn nhà thầu vẫn nặng về giá trị trúng thầu theo hướng lựa chọn giá trị thấp nhất trong các nhà thầu cùng tham gia đấu thầu. Thậm chí, nhiều gói thầu trúng thầu với giá trị thấp bất thường (giảm từ 20 - 30% so với giá đưa ra). Sau đó, một số nhà thầu thi công thua lỗ đã kéo dài thời gian thực hiện, thi công cầm chừng. Cá biệt, có nhà thầu không tiếp tục thực hiện hoàn thành gói thầu xây lắp mà bỏ dở giữa chừng, như Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Đạt Tiến (Nghĩa Hành) bỏ dở thi công Trường Mầm non Nghĩa Hà (Tp. Quảng Ngãi), Trạm Y tế Sơn Thượng (Sơn Hà), khiến các chủ đầu tư phải chật vật tìm nhà thầu khác.
Năm 2022, Quảng Ngãi chưa tổ chức đoàn thanh tra, kiểm tra riêng về hoạt động đấu thầu. Việc thanh tra, kiểm tra được lồng ghép chung trong hoạt động thanh tra các công trình xây dựng, mua sắm thiết bị y tế của Thanh tra tỉnh và thanh tra các sở, ngành. Trong năm, thanh tra Sở Xây dựng đã thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động đầu tư xây dựng đối với dự án tuyến đường ĐH 529 xã Tịnh Kỳ, Trường Mầm non Tịnh An (giai đoạn 2) và công tác cấp giấy phép xây dựng của UBND Tp. Quảng Ngãi từ năm 2018 - 2021; trụ sở UBND xã Bình Nguyên; sửa chữa mở rộng các hạng mục khác Trường Tiểu học Bình An và công tác cấp giấy phép xây dựng của UBND huyện Bình Sơn từ năm 2018 - 2021. Kết quả, phát hiện sai phạm, đề nghị thu hồi nộp vào ngân sách Nhà nước gần 500 triệu đồng.
Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Quảng Ngãi đã tổ chức kiểm tra hoạt động đấu thầu tại 7 dự án do 4 Ban Quản lý dự án làm chủ đầu tư, qua đó phát hiện một số sai sót và đã kịp thời chấn chỉnh. Trong năm, Quảng Ngãi chưa có vi phạm đến mức phải cấm đấu thầu đối với các nhà thầu trên địa bàn. Theo đánh giá của UBND tỉnh Quảng Ngãi, hoạt động đấu thầu, lựa chọn nhà thầu của các chủ đầu tư ngày càng được nâng cao, đáp ứng yêu cầu. Các nhà thầu thực hiện hợp đồng các gói thầu đảm bảo tiến độ, chất lượng, tiêu chuẩn kỹ thuật và các cam kết trong hồ sơ dự thầu. Việc công khai thông tin đấu thầu được thực hiện khá nghiêm túc.
Đây cũng là năm lần đầu tiên Quảng Ngãi triển khai thực hiện lựa chọn nhà đầu tư đối với 14 dự án có sử dụng đất. Hiện tại, đã có 9 dự án được phê duyệt kết quả đánh giá sơ bộ về năng lực kinh nghiệm; trong đó, có 7 dự án đã được chấp thuận đầu tư và 2 dự án đang thẩm định.
Đơn cử như dự án Khu đô thị Bắc Sa Huỳnh (thị xã Đức Phổ), đơn vị trúng thầu là Công ty CP Hạ tầng và Bất động sản Việt Nam, có vốn đầu tư khoảng 884 tỷ đồng; dự án Khu đô thị Bàu Giang (Tp. Quảng Ngãi và huyện Tư Nghĩa), đơn vị trúng thầu là Công ty CP Đầu tư Thương mại và Bất động sản Thăng Long (Vĩnh Phúc), có tổng vốn đầu tư khoảng 3.200 tỷ đồng...
Trong quá trình triển khai thực hiện cơ chế lựa chọn nhà đầu tư, tỉnh thực hiện công khai danh mục 14 dự án sử dụng đất theo hình thức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư trên mạng đấu thầu quốc gia. Tuy nhiên, khi tổ chức đăng ký tham gia đấu thầu, hầu hết mỗi dự án chỉ có 1 nhà đầu tư đăng ký hoặc 1 nhà đầu tư đáp ứng yêu cầu nên kết quả cuối cùng chỉ dừng lại chấp thuận nhà đầu tư, chưa triệt để thực hiện "cạnh tranh, công bằng, hiệu quả kinh tế" như mục tiêu đấu thầu đặt ra.
Hiện tỉnh đang kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư rà soát sửa đổi, điều chỉnh một số quy định về lĩnh vực này, nhằm thiết thực đưa hoạt động đấu thầu đi vào nề nếp.
