Tết Hàn thực: Những điều kiêng kị ai cũng phải ghi nhớ

Theo dõi MTĐT trên

Với người dân Việt Nam, Tết Hàn thực, ngày 3/3 âm lịch mang ý nghĩa tưởng nhớ công ơn của ông cha, hướng về nguồn cội. Nhắc đến Tết Hàn thực người ta nhớ ngay đến món bánh trôi, bánh chay. Thậm chí nhiều người chờ đợi đến Tết Hàn thực để được thưởng thức món bánh này. Tuy nhiên vào Tết Hàn thực, còn có nhiều điều kiêng kỵ mà ai cũng phải ghi nhớ.

Kiêng lửa

Kiêng lửa, nấu nướng. (Ảnh: Dân Trí).

Theo nghĩa chữ Hán, "Hàn" là lạnh, "thực" là ăn. Tết Hàn thực là ngày Tết ăn đồ lạnh. Chính vì thế nên, vào ngày này, người dân Trung Quốc thường kiêng lửa, kiêng nấu nướng mà chỉ dùng những đồ ăn nguội. Tuy nhiên, ở Việt Nam, hoạt động nấu nướng vẫn diễn ra bình thường vào Tết Hàn thực. Việc kiêng lửa được tượng trưng bằng việc ăn món nguội là bánh trôi và bánh chay.

Không nên cúng bánh trôi, bánh chay ngũ sắc

Bánh trôi ngũ sắc. (Ảnh minh họa)

Theo Tiến sĩ Nguyễn Ánh Hồng, chuyên gia văn hóa, nhiều gia đình "chuộng" bánh trôi, chay ngũ sắc để thắp hương, dâng lên tổ tiên là không đúng với ý nghĩa nguyên gốc của ngày Tết Hàn thực.

Theo truyền thống, bánh trôi được làm từ bột nếp trắng tròn đầy tinh khiết với nhân đường phên. Hình ảnh chiếc bánh trôi ấy đã từng đi vào câu thơ của thi sĩ Hồ Xuân Hương. Vì thế, ngày Tết Hàn thực ở Việt Nam còn được xem là một ngày tôn vinh vẻ đẹp phụ nữ.

Ở làng Hát Môn, Phúc Thọ, Hà Tây, người dân lại có tục lệ cúng Tết Hàn thực vào ngày 6/3 âm lịch để tưởng nhớ vị nữ anh hùng Hai Bà Trưng.

Kiêng đồ mặn

Trong ngày Tết Hàn thực, các gia đình thường ăn chay, kiêng ăn mặn để tránh sát sinh. Tục lệ này cũng liên quan đến tiết Thanh minh và mang ý nghĩa mong cầu cho linh hồn người đã khuất dễ dàng siêu thoát. 

Kiêng việc bày vẽ mâm cao cỗ đầy

Chỉ cần thành tâm dâng bánh trôi bánh chay lên bàn thờ tổ tiên.

Vào ngày Tết Hàn thực, tuyệt đối không bày vẽ mâm cỗ cúng cầu kỳ hay đắt đỏ gây tốn kém lãng phí. Chỉ cần thành tâm, dâng bánh trôi, bánh chay truyền thống lên ban thờ tổ tiên, tưởng nhớ những người đã khuất và cầu mong sự an yên.

Kiêng chuyển nhà

Vào ngày này, người Việt kiêng chuyển nhà vì quan niệm rằng, người thân sau khi qua đời vẫn luôn ở lại nơi mà trước khi mất họ từng ở và hiện hữu bên những người thân yêu trong gia đình. Việc di chuyển nhà cửa sẽ có ảnh hưởng tới “vong linh” người đã khuất.

Không cúng mâm cao cỗ đầy

Trong ngày 3/3 âm lịch, các gia đình không cần thiết phải chuẩn bị mâm cao cỗ đầy, bày vẽ tốn kém để cúng lễ. 

Theo Tiến sĩ Nguyễn Ánh Hồng, mâm cúng ngày Tết Hàn thực chỉ cần bánh trôi, bánh chay đơn giản và thành tâm để dâng lên tổ tiên, nguyện cầu bình an, hạnh phúc cho gia đình.