Bắc Giang: Thăm chùa Bổ Đà cổ kính, trầm mặc như tiên cảnh chốn thiên đường

Theo dõi MTĐT trên

Chùa Bổ Đà sơn được xây dựng vào thế kỷ XI, tọa lạc trên dải núi Phượng Hoàng lớn nhấp nhô dài khoảng 2 km, nơi đây với bạt ngàn rừng Thông Keo và bạch đàn. Đứng trên núi nhìn xa xa, dòng sông Cầu uốn lượn hiền hòa, thơ mộng. Chùa Bổ Đà là một danh lam cổ tự có tiếng linh thiêng của vùng Kinh Bắc xưa, nay thuộc địa phận hành chính thôn Thượng Lát, xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang.

Tương truyền, chùa Bổ Đà có lịch sử xưa kia là chùa Cao, được xây từ thời Lý ( thế kỷ thứ XI), ban đầu là một gian chùa được xây dựng bằng đất nện, lợp cỏ tranh trên đỉnh dãy núi Phượng hoàng. Vào thời vua Lê Dụ Tông ( 1720-1729) chùa được quy hoạch xây dựng quy mô, các giai đoạn sau này được tu bổ, tôn tạo. Chùa có nhiều hạng mục lớn nhỏ, có 4 hạng mục chính là: Chùa Tứ Ân; vườn tháp, chùa Cao; am Tam Đức và ao Miếu.Tổng diện tích khoảng 3 ha. Trong đó, khu chùa Tứ Ân (chùa chính). Với tổng diện tích khoảng 3 ha, khu nhà xây dựng nhà chùa và khuôn viên có diện tích khoảng 2 ha; khu vườn tháp có diện tích khoảng 1 ha.

Là một trong những ngôi chùa còn giữ được khá nguyên vẹn nét kiến trúc truyền thống Việt cổ. Lối kiến trúc độc đáo khác hẳn với các ngôi chùa truyền thống ở miền Bắc, đó là lối “nội thông ngoại bế” tạo nên dáng vẻ u tịch, tôn nghiêm và linh thiêng. Chùa được xây dựng bằng các loại vật liệu như gạch nung; trình tường; ngói cổ; tiểu sành…tường bao xung quanh chùa  được xây dựng bằng trình tường đất nện rêu phong còn rất vững chắc in đậm dấu thời gian.

 Du khách thăm chùa sẽ đi qua những chiếc cổng gạch xây cuốn vòm cũ kỹ, cổ kính đậm dấu thời gian. Trải qua nhiều thế kỷ, các giai đoạn lịch sử dân tộc bị các thế lực phong kiến đế quốc ngoại xâm đô hộ, áp bức song ngôi chùa linh thiêng hầu như không bị tác động tàn phá. Chùa Bổ Đà tuy được trùng tu nhiều lần, song cơ bản vẫn giữ được nét kiến trúc cổ từ tường trình đất nện; bức tranh sứ chim hạc gắn trên tường phía đầu hồi nhà chùa; các dòng chữ nho nổi đắp trên cổng vòm lối vào chùa....

Bên cạnh những giá trị thẩm mỹ về kiến trúc cổ xưa, theo thượng tọa, Tự Tục Vinh, trụ trì chùa Bổ Đà cho biết, hiện nay nhà chùa còn vẫn lưu giữ nguyên vẹn một kho tàng di sản Hán Nôm với 24 bộ kinh Phật khắc bằng gỗ Thị cổ nhất Việt Nam với gần 3000 mộc bản cổ nhất Việt Nam, có ý nghĩa to lớn trong công tác nghiên cứu khoa học về thế giới phật giáo, là bảo vật của quốc gia.

Vườn tháp cổ có 126 cây tháp được xây dựng theo phong cách cổ truyền thống theo phong cách kiến trúc giai đoạn của các thời đại nối tiếp nhau qua nhiều thế kỷ. Nơi an táng của phái Sơn môn, theo kiến trúc phân cấp cụ thể: Tháp của Tăng trên đầu có 3 tầng, trên đầu ngọn tháp thể hiện 1 đài sen và 1 bình cam lộ, tháp của Ni có hai tầng trên có đấu và nụ sen; các mộ trí bên dưới là của các bà vãi và bố mẹ các sư ở chùa.

Tới tham quan chùa Bổ Đà, như đưa ta về cảm giác đang lạc vào thiên đường của câu chuyện cổ tích. Kiến trúc chùa cổ kính, gần trăm gian nhà chùa có niên đại trên nghìn năm tuổi. Khuôn viên nhà chùa được trồng rất nhiều loài cây xanh có tuổi đời cổ thụ đến hàng trăm, hàng nghìn năm tuổi như: Đa; Si; Xanh; Xà cừ… cùng xen các loài như: Trám; Mít; Bưởi; Na; Hồng; Chay; Thị; Sấu; Roi… đan xen tạo nên một quần thể không gian xanh mát mẻ ôm những mái chùa cổ kính, yên tĩnh khiến chim chóc kéo về làm tổ, quần tụ sum họp, hót réo véo von khiến du khách tham quan như lạc vào chốn bồng lai tiên cảnh. Đến thăm chùa cầu bình an, may mắn, sức khỏe, du khách có thể xin phép nhà chùa được dạo chơi tham quan Check- in ghi lại những bức ảnh ấn tượng của mùa hè đầu tiên sau những ngày tháng gò bó rãn cách phòng chống dịch bệnh Covid -19.

“ Mình đi cũng từng đi khá nhiều chùa, đây là ngôi chùa đẹp nhất, không gian rất đẹp, nhiều cây đại thụ mát mẻ. Kiến trúc đi các khu nhà lối đi rẽ ngóc ngách, càng đi càng thấy có vẻ u tịch và bí ẩn càng thôi thúc mình muốn khám thêm, cứ đến đây lại chẳng muốn về”, chị  Phạm Thị Hồng Thái (TP. Bắc Giang) tâm sự.

Khi thăm chùa, du khách phải tuân thủ các nội quy quy định như: Giữ vệ sinh chung ,không vứt rác thải bừa bãi, ngắt bẻ hoa và cây xanh; không tự  ý động chạm làm xê dịch vị trí và lấy đi đồ vật trong ngôi chùa; ăn mặc lịch sự, kín đáo không rực rỡ, lòe loẹt; nói năng nhẹ nhàng đủ nghe, cho chốn tâm linh thêm thanh tịnh, tôn nghiêm, nét đẹp văn hóa của phật giáo Việt Nam.

Di tích chùa Bổ Đà, ngày nào cũng du khách viếng thăm, vào ngày nghỉ thứ 7, CN, ngày lễ có đến hàng trăm, hàng nghìn du khách tìm nơi đây thăm giá trị di tích lịch sử và kiến trúc xây dựng nghệ thuật cổ tiêu biểu. Chùa Bổ Đà là chốn tổ thứ hai ở Bắc Giang sau chốn tổ Vĩnh Nghiêm, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang nơi được coi là trung tâm Phật giáo lớn của dòng thiền phái Trúc Lâm Yên Tử. Thủ tướng Chính phủ xếp hạng chùa Bổ Đà là di tích quốc gia đặc biệt tại Quyết định số 2499/QĐ-TTg ngày 22/12/2016; Lễ hội chùa Bổ Đà được Bộ Văn hóa -  Thể thao và Du lịch đưa vào danh sách mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Quyết định số 217/QĐ-BVHTTDL ngày 23/01/2017; Thủ tướng Chính phủ ký quyết định số 2089/QĐ-TTg công nhận Mộc bản chùa Bổ Đà bảo vật quốc gia ngày 25/12/2017; UBND tỉnh Bắc Giang ký Quyết định số 703/QĐ-UBND ngày 30/9/2019, công nhận chùa Bổ Đà là điểm du lịch của tỉnh Bắc Giang./.