Đề nghị sớm ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn về trụ/trạm sạc xe điện
Bộ Công thương đã có văn bản đề nghị Bộ KH-CN bổ sung trụ, thiết bị sạc điện cho xe điện vào danh mục phương tiện đo nhóm 2, phải được kiểm soát theo yêu cầu kỹ thuật đo lường.
Để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong công tác quản lý trụ, thiết bị sạc điện, Bộ Công thương cũng đề nghị Bộ KH-CN sớm xây dựng, ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn về yêu cầu thiết kế, lắp đặt, vận hành đối với trụ, thiết bị sạc điện cho xe điện đảm bảo phù hợp với các dòng xe điện lưu thông trên lãnh thổ Việt Nam.
Bộ Công thương đã trích dẫn thông tin tại cuộc họp lần thứ 57 của Ủy ban Đo lường pháp định quốc tế (CIML) diễn ra vào tháng 10/2022.
Tại đây, Tổ chức Đo lường quốc tế (OIML) đã ban hành hướng dẫn các yêu cầu kỹ thuật đo lường, quy trình thử nghiệm và kiểm soát đo lường đối với trụ sạc điện cho xe điện.
OIML đề nghị các nước thành viên, trong đó có Việt Nam phải xây dựng các văn bản kỹ thuật đo lường phù hợp với thực tế và hài hòa với hướng dẫn của OIML để triển khai kiểm soát đo lường đối với phương tiện này khi có nhu cầu.
Bộ Công thương cho rằng, tại Việt Nam, qua thu thập số liệu cho thấy số lượng các tiêu chuẩn, quy chuẩn quản lý đối với xe điện, trạm sạc điện vẫn còn hạn chế; thiếu các quy định quản lý nhà nước về yêu cầu kỹ thuật thiết kế, lắp đặt, vận hành và đo lường đối với trạm sạc điện.
Ngành công nghiệp sạc điện thế giới đang phát triển theo 2 mô hình cơ bản, đó là các công ty xe điện xây dựng trạm sạc riêng của hãng và các công ty năng lượng chuyên về trạm sạc mà không làm ra xe điện.
Tính đến tháng 6/2022, Trung Quốc có khoảng 3,91 triệu trạm sạc, bao gồm khoảng 1,52 triệu trạm sạc công cộng và 2,39 triệu trạm sạc tư nhân. Trong khi đó tại Mỹ, mới đây đã công bố các tiêu chuẩn mới cho chương trình xây dựng mạng lưới quốc gia gồm khoảng 500 nghìn trạm sạc xe điện vào năm 2030.
Các tiêu chuẩn này sẽ đảm bảo một mạng lưới bộ sạc thống nhất với các hệ thống thanh toán, thông tin giá cả, tốc độ sạc và các yêu cầu thông tin thời gian thực về giá cả và vị trí của trạm, các trạm sẽ được yêu cầu có số lượng và loại bộ sạc tối thiểu; tại Châu Âu, năm 2021 có khoảng 290 nghìn điểm sạc và mục tiêu đến năm 2025 là 1 triệu điểm sạc và đến năm 2030 là 3 triệu điểm sạc.
Tổng hợp số liệu cho thấy, một số nước tại châu Á như: Nhật Bản hướng tới việc chuyển đổi hoàn toàn các loại xe chở khách thành xe điện, xe Hybrid, xe chạy sử dụng pin nhiên liệu Hydro. Mục tiêu đến năm 2030, số lượng các trạm sạc cho xe điện sẽ là 150 nghìn trạm.
Tại Hàn Quốc, theo thống kê của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA), Hàn Quốc hiện là quốc gia có hạ tầng sạc ô tô điện tốt nhất thế giới với khoảng 105 nghìn điểm sạc ô tô điện, trong đó trạm sạc chậm chiếm tới 86%, xu hướng lắp đặt trạm sạc mới cũng vẫn thiên về điểm sạc chậm bởi giá thành rẻ và ít tác động tiêu cực tới hạ tầng điện, đồng thời Hàn Quốc sẽ phát triển các trạm sạc không dây cho xe điện từ tháng 12/2022.
Tại Thái Lan, với mục tiêu thiết lập từ 2,2 - 2,4 nghìn trạm sạc công cộng vào năm 2025 và lên đến 12 nghìn trạm sạc vào năm 2030…
Do đó, việc đề xuất bổ sung quản lý đo lường với trụ, thiết bị sạc điện là phù hợp, hài hòa với quy định cũng như yêu cầu kỹ thuật đo lường trong khu vực và trên thế giới; đáp ứng nhu cầu của nhà sản xuất, nhập khẩu và bảo vệ người tiêu dùng.
Ở Việt Nam, VinFast hiện đang là nhà sản xuất ô tô điện duy nhất tại Việt Nam. Theo kế hoạch từng được VinFast công bố, công ty sẽ khai triển hơn 2 nghìn trạm sạc với hơn 40 nghìn cổng sạc cho xe máy điện và ô tô điện tại các bãi đỗ xe của các địa điểm trung tâm tỉnh, thành phố như chung cư, tòa nhà văn phòng, trung tâm thương mại, siêu thị, bến xe, bãi đỗ xe công cộng, trường đại học, cao đẳng, khách sạn…
Cụ thể, tại các bãi đỗ xe, bến xe, các trạm sạc xe điện VinFast thường cung cấp tối thiểu 5 trụ sạc nhanh ô tô điện công suất 30kW, ít nhất 5 trụ sạc ô tô điện công suất 11kW. Ở các tòa nhà chung cư, văn phòng, VinFast dự kiến triển khai từ 1-2 trụ sạc ô tô DC30kW và từ 6-7 trụ sạc AC11kW (tổng cộng có thể sạc đồng thời cho 9 xe ô tô điện). Tại các trung tâm thương mại, dự kiến VinFast sẽ triển khai các trạm sạc hỗn hợp bao gồm: 6-8 trụ sạc nhanh ô tô điện công suất 30kW, 2-4 trụ sạc ô tô điện công suất 11kW.
Trong năm 2021, một số đơn vị của ngành điện cũng thí điểm mở trạm sạc ở các địa điểm công cộng ở Hà Nội, Đà Nẵng..., tuy nhiên giai đoạn thí điểm chưa kết thúc nên các đơn vị này chưa có thống kê về tính hiệu quả.
Căn cứ theo quy định tại khoản 2 điều 16 luật Đo lường, Bộ Công thương đề nghị Bộ KH-CN bổ sung trụ, thiết bị sạc điện thuộc danh mục phương tiện đo nhóm 2, phải được kiểm soát theo yêu cầu kỹ thuật đo lường do cơ quan quản lý nhà nước về đo lường có thẩm quyền quyết định. Ngoài ra, để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong công tác quản lý trụ, thiết bị sạc điện, Bộ Công thương cũng đề nghị Bộ KH-CN sớm xây dựng, ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn về yêu cầu thiết kế, lắp đặt, vận hành đối với trụ, thiết bị sạc điện cho xe điện đảm bảo phù hợp với các dòng xe điện lưu thông trên lãnh thổ Việt Nam.
Việc đề xuất bổ sung quản lý đo lường đối với trụ/thiết bị sạc điện là rất cần thiết, nhằm thống nhất chung các yêu cầu quản lý nhà nước về kỹ thuật đo lường đối với trụ/thiết bị sạc điện, phù hợp, hài hòa với quy định, yêu cầu kỹ thuật đo lường trong khu vực và trên thế giới, đáp ứng nhu cầu của nhà sản xuất, nhập khẩu và bảo vệ người tiêu dùng.
Về bổ sung trụ/thiết bị sạc điện cho xe điện vào Danh mục phương tiện đo nhóm 2, Bộ Công Thương nêu, theo quy định tại khoản 2 Điều 16 Luật Đo lường (Luật số 04/2011/QH13): “Phương tiện đo được sử dụng để định lượng hàng hóa, dịch vụ trong mua bán, thanh toán, bảo đảm an toàn, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, bảo vệ môi trường, trong thanh tra, kiểm tra, giám định tư pháp và trong các hoạt động công vụ khác (sau đây gọi là phương tiện đo nhóm 2) thuộc Danh mục phương tiện đo nhóm 2 phải được kiểm soát theo yêu cầu kỹ thuật đo lường do cơ quan quản lý nhà nước về đo lường có thẩm quyền quy định áp dụng.”.
Tại Điều 5 Thông tư số 23/2013/TT-BKHCN ngày 26/9/2013 của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ quy định về đo lường đối với phương tiện đo nhóm 2: “Hằng năm, theo đề xuất của các bộ, cơ quan ngang bộ và yêu cầu quản lý nhà nước về đo lường, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (sau đây gọi tắt là Tổng cục) tổng hợp, trình Bộ Khoa học và Công nghệ xem xét, quyết định sửa đổi, bổ sung Danh mục phương tiện đo, biện pháp kiểm soát về đo lường đối với phương tiện đo và chu kỳ kiểm định phương tiện đo quy định tại Điều 4 của Thông tư này.”.
