Khu công nghiệp sinh thái là hướng phát triển bền vững cho đất nước
Việc định hướng theo mô hình KCN sinh thái hứa hẹn góp phần thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh của Việt Nam.
Khu công nghiệp đóng một vai trò vô cùng quan trọng thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các nước đang phát triển ở Châu Á trong đó có Việt Nam.
Các khu công nghiệp phát triển nhanh chóng đem lại lợi ích về kinh tế rất lớn cho các quốc gia. Tuy nhiên, sự tập trung công nghiệp trong một khu vực nhất định càng làm tăng thêm các tác động xấu vốn có của công nghiệp tới môi trường. Các quốc gia đều nhận ra rằng cái giá phải trả cho vấn đề môi trường của sự phát triển này là rất lớn.
Các khu công nghiệp tại Việt Nam hiện có vai trò quan trọng trong thu hút đầu tư nước ngoài, tăng trưởng xuất khẩu, đóng góp vào GDP và tạo việc làm cho người lao động. Việc định hướng theo mô hình KCN sinh thái hứa hẹn góp phần thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh của Việt Nam.
Tính đến hết năm 2019, Việt Nam có 328 khu công nghiệp, khu chế xuất. Không thể phủ nhận những đóng góp của các đơn vị này trong tăng trưởng kinh tế, tuy nhiên, hoạt động sản xuất, tiêu thụ tài nguyên tại các KCN phát sinh chất thải, đang gây ra những tác động tiêu cực ảnh hưởng tới môi trường và sức khỏe con người.
 |
Việc định hướng theo mô hình KCN sinh thái hứa hẹn góp phần thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh của Việt Nam. (Ảnh minh họa) |
Qua khảo sát có 13% khu công nghiệp hiện nay đang hoạt động chưa có nhà máy xử lý nước thải, 18% chất thải công nghiệp là chất thải nguy hại. Phát thải bẩn đã gây ảnh hưởng lớn đến môi trường sống của cộng đồng dân cư khu vực quanh các khu công nghiệp, khu chế xuất.
Trước những tác động tiêu cực tới môi trường và cộng đồng, các mô hình KCN sinh thái được đề xuất triển khai. Theo đó, 3 KCN của Ninh Bình, Đà Nẵng và Cần Thơ là đối tượng thí điểm mô hình KCN sinh thái. Tại đây, dưới sự hỗ trợ của các chuyên gia, các công ty sẽ phối hợp với nhau và phối hợp với cộng đồng địa phương nhằm giảm tác động không tích cực tới môi trường và giảm chi phí sản xuất.
KCN sinh thái ngày càng được công nhận là một công cụ hiệu quả giúp phát triển bền vững, trong đó hiệu quả thấy rõ là lượng tài nguyên tiêu thụ sẽ giảm đi nhưng không ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng và hiệu quả kinh tế của doanh nghiệp trong các KCN sinh thái.
Bà Tường Anh, đại diện Tổ chức xây dựng Báo cáo hướng dẫn kỹ thuật về KCN sinh thái Việt Nam trả lời trên báo Công Thương:
“Ba yếu tố cơ bản của KCN sinh thái bao gồm quản lý môi trường và hiệu quả tài nguyên, sản xuất sạch hơn ở mỗi DN trong KCN và các mạng lưới cộng sinh công nghiệp giữa các DN và hạ tầng xanh của KCN. Mô hình KCN sinh thái được thực hiện thành công ở nhiều nước như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, Úc và nhiều nước châu Âu”.
 |
KCN Hoà Khánh đang được triển khai theo mô hình KCN sinh thái. (Ảnh: Báo xây dựng). |
Về bản chất, KCN sinh thái là một “cộng đồng” các doanh nghiệp sản xuất và dịch vụ có mối liên hệ mật thiết trên cùng một lợi ích, hướng tới hoạt động mang tính xã hội, kinh tế và môi trường chất lượng cao, thông qua sự hợp tác trong việc quản lý các vấn đề môi trường và nguồn tài nguyên. Bằng các hoạt động hợp tác chặt chẽ với nhau, “cộng đồng” KCN sinh thái sẽ đạt được một hiệu quả tổng thể lớn hơn nhiều so với tổng các hiệu quả mà từng doanh nghiệp hoạt động riêng lẻ gộp lại.
Nghị định 82/2018/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý KCN và khu kinh tế có nêu rõ mục tiêu chính sách khuyến khích phát triển KCN sinh thái và các tiêu chí xác định KCN sinh thái ở Việt Nam. Việc định hướng các KCN theo hướng KCN sinh thái sẽ góp phần thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh của Việt Nam.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã triển khai dự án thí điểm mô hình KCN sinh thái tại 3 KCN thuộc tỉnh Ninh Bình, Đà Nẵng và Cần Thơ. Sau 4 năm triển khai, 72 doanh nghiệp tham gia chương trình này đã áp dụng các giải pháp sử dụng hiệu quả tài nguyên và sản xuất sạch hơn (RECP), góp phần cải thiện hiệu quả tài nguyên giúp tiết kiệm hằng năm, tương ứng 75 tỷ đồng thông qua cắt giảm 17,8 triệu kWh điện, 429.000 m3 nước và một số lượng đáng kể các nguyên, nhiên vật liệu khác. Chẳng hạn, khói nóng từ nhà máy sản xuất thép có thể được tái sử dụng cho các DN ngành dệt may để là ủi vải. Thông qua việc giảm phát thải khí nhà kính, môi trường ở khu vực dân cư lân cận cũng giảm thiểu đáng kể.
PV (T/H)
