Cần mạnh dạn loại bỏ và đưa ra khỏi quy hoạch các khu công nghiệp không khả thi
Bên cạnh những thành quả đã đạt được, sau 30 năm hình thành và phát triển, các khu chế xuất - khu công nghiệp tại TP.HCM cũng bộc lộ nhiều vướng mắc, hạn chế.
Sáng 27/10, Ban Quản lý Các khu chế xuất và Công nghiệp TPHCM (Hepza) tổ chức hội nghị tổng kết 30 năm xây dựng và phát triển các khu chế xuất, khu công nghiệp TP. Đến dự có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên; Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy TP Nguyễn Văn Hiếu; Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông; Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Bí thư Thành ủy TP Thủ Đức Nguyễn Hữu Hiệp; Thành ủy viên, Phó Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Văn Dũng; Thành ủy viên, Phó Chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan.
Các khu chế xuất, khu công nghiệp đã thu hút trên 1.670 dự án
Báo cáo tại hội nghị, Bí thư Đảng ủy, Trưởng ban Quản lý Hepza Hứa Quốc Hưng cho biết, sau 30 năm phát triển, đến nay TPHCM đã có 3 khu chế xuất (KCX) và 14 khu công nghiệp (KCN) đi vào hoạt động; góp phần thực hiện các mục tiêu thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước, giải quyết việc làm, du nhập kỹ thuật và kinh nghiệm quản lý tiên tiến, tăng năng lực xuất khẩu, tạo nguồn thu ngoại tệ và góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội của TP phát triển.
Lũy kế đến tháng 9 năm 2022, các KCX, KCN đã thu hút được 1.674 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư đăng ký 12,33 tỷ USD, trong đó vốn đầu tư nước ngoài chiếm tỷ trọng 45%; bình quân hàng năm các KCX, KCN thu hút hơn 260 triệu USD vốn đầu tư nước ngoài, chiếm tỷ trọng 58% vốn đầu tư nước ngoài của TP trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp. Giá trị xuất khẩu trung bình hàng năm của KCX, KCN đạt 7 tỷ USD, chiếm trên 15% tổng kim ngạch xuất khẩu của TP; trung bình hàng năm nộp ngân sách Nhà nước hơn 22.000 tỷ đồng, chiếm 6% thu ngân sách TP (không kể dầu thô).
Các KCX, KCN đã giải quyết việc làm cho hơn 281.000 lao động, chiếm 6% lực lượng lao động của TP, trong đó tính riêng lao động trong lĩnh vực công nghiệp và xây dựng là 18%.
Các KCX – KCN bước đầu đã xây dựng và phát triển lực lượng chính trị, cùng doanh nghiệp chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp phát triển bền vững. Đến nay, Đảng bộ Hepza có 15 chi bộ, đảng bộ cơ sở, 189 chi bộ trực thuộc với 1.974 đảng viên. Từ chỗ rất ít tổ chức đảng và đảng viên, nhất là trong các doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước, đến nay đã có 159 chi bộ đảng với 1.517 đảng viên ở các doanh nghiệp ngoài nhà nước. Các KCX, KCN TP đã thành lập được 801 tổ chức công đoàn ở các doanh nghiệp với hơn 208.922 đoàn viên và 286 tổ chức Đoàn thanh niên cộng sản với hơn 4.400 đoàn viên.
Nên đưa ra khỏi quy hoạch những khu công nghiệp không khả thi
Tuy nhiên, bên cạnh những thành quả đã đạt được, sau 30 năm hình thành và phát triển, các KCX - KCN cũng bộc lộ nhiều vướng mắc, hạn chế như: hiệu quả thu hút đầu tư, sử dụng đất chưa cao; mô hình tổ chức hoạt động KCX chậm được đổi mới; hạ tầng một số KCN thiếu đồng bộ; một số KCN đã được thành lập hoặc có quyết định đầu tư mở rộng chậm được triển khai…
"Hiện nay, nhiều KCX, KCN đã hoạt động được hơn một nửa thời hạn của dự án như: KCX Tân Thuận, Linh Trung 1 và 2; KCN Bình Chiểu, Tân Thới Hiệp, Vĩnh Lộc, Tân Bình, Tân Tạo, Tây Bắc Củ Chi, Hiệp Phước giai đoạn 1. Vì vậy, có không ít doanh nghiệp FDI băn khoăn, do dự đầu tư mở rộng quy mô sản xuất, đổi mới máy móc thiết bị do thời gian còn lại ngắn, chỉ còn hơn 20 năm; thậm chí một số KCX-KCN còn chưa tới 20 năm..." - ông Hứa Quốc Hưng cho biết.
Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Văn Nên nhìn nhận sau 30 năm hình thành và phát triển, các KCX - KCN đã đạt được thành quả nhất định, hoàn thành sứ mệnh của giai đoạn đầu và tạo đà cho những bước phát triển tiếp theo. Trong giai đoạn phát triển mới, các KCX - KCN của TP sẽ góp phần từng bước hiện thực hóa quan điểm, tầm nhìn của Bộ Chính trị về vị trí, vai trò của TP trong vùng Đông Nam Bộ, là TP hiện đại, thông minh, năng động sáng tạo.
"Trong kế hoạch hành động của Hepza nêu ra phù hợp với chủ trương mới, vấn đề là quyết tâm thực hiện như thế nào" - Bí thư Thành ủy TP HCM nhấn mạnh.
Theo Bí thư, thời gian tới cần quán triệt sâu sắc quan điểm chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Thành ủy về công nghiệp hóa - hiện đại hóa giai đoạn mới theo hướng tập trung chuyển đổi căn bản toàn diện nền kinh tế dựa trên phát triển công nghệ và dịch vụ trên nền tảng đổi mới sáng tạo và ứng dụng học công nghệ. Tập trung hoàn thiện quy hoạch, đầu tư phát triển hạ tầng các KCX-KCN. Cần mạnh dạn loại bỏ và đưa ra khỏi quy hoạch các khu công nghiệp không khả thi; đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực để chuyển đổi mô hình tăng trưởng.
Tiếp tục đầu tư xây dựng hoàn thiện hạ tầng xã hội trong các KCX-KCN như nhà lưu trú, ký túc xá công nhân, các trường mầm non, các dịch vụ thiết yếu phục vụ người lao động để người lao động yên tâm gắn bó với doanh nghiệp. Bên cạnh đó, Hepza phải đổi mới mạnh mẽ để đáp ứng yêu cầu của giai đoạn mới, làm sao cho bộ máy tinh gọn và hiệu quả.
Ông Trần Tựu, Tổng Giám đốc Công ty Savipharm (KCX Tân Thuận), cho biết để giữ chân các nhà đầu tư với các dự án hiệu quả hiện có, đồng thời khuyến khích, mời gọi các nhà đầu tư mới với các dự án được ưu tiên lựa chọn, TP cần tiếp tục hoàn thiện môi trường đầu tư thuận lợi và các chính sách khuyến khích đầu tư.
Trước hết, cần nghiên cứu đơn giản tối đa các thủ tục hành chính; hoàn thiện các quy trình đầu tư, danh mục các dự án đầu tư ưu tiên lựa chọn; công bố các chủ trương của TP về việc ổn định và phát triển các KCX, KCN hiện có, sớm hoàn thiện và công bố Bản quy hoạch phát triển các KCN trên địa bàn TP đến năm 2040…
Sơn Hà (T/h)
