Chung tay bảo vệ môi trường vịnh Hạ Long
Với đặc thù của một vùng biển đảo rộng lớn, khu vực ven bờ và phụ cận là những khu đô thị, dân cư lớn, hoạt động kinh tế - xã hội phát triển mạnh mẽ nên vấn đề bảo vệ môi trường vịnh Hạ Long luôn là mối quan tâm hàng đầu…
Nguyên nhân gây ô nhiễm vịnh Hạ Long
UBND tỉnh Quảng Ninh cho biết, thời gian qua, vịnh Hạ Long đã nhận được nhiều thông tin phản ánh về tình trạng rác thải trôi nổi trên vịnh Hạ Long và tình trạng ô nhiễm nước thải trên vịnh Hạ Long.
Nguyên nhân gây ra tình trạng rác thải trôi nổi trên vịnh Hạ Long là do tình trạng nuôi trồng thuỷ sản không đúng quy định tại các khu vực ven bờ và phụ cận vịnh Hạ Long, thực hiện việc chuyển đổi vật liệu nuôi trồng thuỷ sản từ phao xốp sang các vật liệu bền vững khác để đảm bảo cảnh quan, môi trường vịnh Hạ Long.
Trong quá trình tháo dỡ lồng, bè của các hộ nuôi trồng thuỷ sản, lượng vật tư, phao xốp thải ra do chưa được tập kết, thu gom kịp thời khi gặp thủy triều lớn đã theo dòng chảy phát tán sang khu vực vịnh Hạ Long, trong đó có một lượng không nhỏ dạt vào các chân đảo và các khu rựng ngập mặn trên Vịnh.
Bên cạnh đó, tình trạng các loại rác thải sinh hoạt như túi nilong, vỏ đựng thực phẩm, chai nhựa… phát tán từ khu vực vùng bờ ra vịnh.
Ngoài ra, do khu vực vịnh Hạ Long giáp ranh với một số địa phương phát triển năng động, có tốc độ đô thị hoá nhanh của tỉnh Quảng Ninh và huyện Cát Hải, thành phố Hải Phòng nên vào một số thời điểm trong năm, do ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên khu vực, thủy triều, gió và dòng chảy vịnh phức tạp, chất thải từ các khu vực tiếp giáp với vịnh Hạ Long và ở các chân đảo, rừng ngập mặn theo dòng chảy phát tán vào khu vực di sản. Mặt khác, do đặc thù vịnh Hạ Long với địa hình là vùng biển đảo rộng lớn, nhiều đảo đá với 5000ha rừng đặc dụng cảnh quan cũng là nguồn phát tán rác từ rừng xuống vịnh, gây khó khăn cho công tác kiểm soát, thu gom và xử lý rác thải.
Đối với tình trạng ô nhiễm nước thải trên vịnh Hạ Long, nguyên nhân chính là do hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt tại một số khu dân cư cũ thuộc các địa phương ven bờ vịnh Hạ Long chưa đồng bộ, làm phát sinh nước thải chưa xử lý ra ngoài môi trường. Mặt khác, khu vực vịnh Hạ Long còn là nơi tập trung nhiều phương tiện giao thông thủy, trong đó có các phương tiện đánh bắt thủy sản lạc hậu, một số người dân ý thức chưa cao nên vẫn xả trực tiếp các loại chất thải trong đó có chất thải lẫn dầu ra môi trường.
Giải pháp bảo vệmôi trường vịnh Hạ Long
Thời gian qua, Quảng Ninh đã ban hành nhiều văn bản, kế hoạch, nghị quyết về bảo vệ môi trường, đồng thời chỉ đạo các ngành chức năng chú trọng thu gom, giảm thiểu chất thải phát sinh, kiểm soát chất lượng môi trường Vịnh Hạ Long.
Để bảo vệ môi trường, bảo tồn và phát huy giá trị di sản vịnh Hạ Long, trong thời gian tới tỉnh Quảng Ninh sẽ chỉ đạo các cơ quan liên quan tiếp tục thực hiện nghiêm Công ước và Hướng dẫn thực hiện Công ước Di sản thế giới, các văn bản pháp luật của Việt Nam về công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị Di sản vịnh Hạ Long để triển khai đồng bộ một số giải pháp.
Thứ nhất, hoàn thành lập Nhiệm vụ lập Quy hoạch bảo quản, tu bổ phục hồi Danh lam thắng cảnh vịnh Hạ Long giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Triển khai lập Quy hoạch bảo quản, tu bổ phục hồi Danh lam thắng cảnh vịnh Hạ Long giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Thứ hai, phối hợp chặt chẽ với UBND thành phố Hải Phòng xây dựng cơ chế chính sách quản lý Di sản liên tỉnh vịnh Hạ Long – Quần đảo Cát Bà, đặc biệt tập trung trong công tác quản lý các hoạt động du lịch, bảo vệ môi trường, kiểm soát, thu gom và xử lý các nguồn thải phát sinh.
Thứ ba, tăng cường công tác kiểm soát chất thải tại các khu vực trên và ven bờ vịnh Hạ Long: triển khai dự án thoát nước và xử lý nước thải thành phố Hạ Long, đảm bảo 100% nước thải sinh hoạt thành phố Hạ Long được xử lý đạt tiêu chuẩn trước khi xả ra môi trường. Đẩy nhanh tiến độ xây dựng các trạm xử lý nước thải tại các địa phương khác ở ven bờ vịnh Hạ Long. Thu gom, xử lý triệt để nước thải từ các hoạt động kinh tế - xã hội trên vịnh Hạ Long, đặc biệt là nước thải từ các tàu du lịch và từ các điểm tham quan trên vịnh Hạ Long; kiểm soát chặt chẽ việc xử lý các công trình nuôi trồng thuỷ sản không đúng quy định tại các khu vực ven bờ, vùng đệm, vùng phụ cận vịnh Hạ Long và quá trình chuyển đổi từ phao xốp sang các vật liệu bền vững thân thiện môi trường, tăng cường kiểm soát từ nguồn các nguồn phát sinh rác thải ra vịnh Hạ Long, đồng thời tổ chức thu gom hiệu quả rác thải trôi nổi tại các khu vực trên và ven bờ vịnh.
Thứ tư, thu hút đầu tư nguồn lực thực hiện các chương trình, dự án bảo vệ môi trường vịnh Hạ Long, đặc biệt là chương trình giảm thiểu chất thải nhựa, thu gom, xử lý rác thải, nước thải khu vực vịnh Hạ Long.
Thứ năm, triển khai các chương trình tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng trong công tác bảo vệ môi trường. Chú trọng giáo dục Di sản trong nhà trường theo các cấp học trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh để nâng cao ý thức, trách nhiệm của các thế hệ tương lai đối với Di sản. Thường xuyên tổ chức các đợt ra quân, chiến dịch tình nguyện… thu gom rác thải, bảo vệ môi trường trên và ven bờ vịnh Hạ Long.
Thứ sáu, xây dựng Kế hoạch phát triển bền vững du lịch vịnh Hạ Long nhằm quản lý, điều hành các hoạt động du lịch phù hợp với kết quả nghiên cứu sức tải khu di sản, đảm bảo số lượng khách du lịch tại các tuyến, điểm tham quan trong các thời điểm được duy trì ở giới hạn sức tải đã tính toán.
Thứ bảy, ban hành Quy định các biện pháp về quản lý hoạt động của phương tiện thủy nội địa phục vụ khách du lịch trên vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long và sửa đổi, bổ sung Kế hoạch nâng cao chất lượng quản lý đội tàu du lịch hoạt động trên vịnh Hạ Long và vịnh Bái Tử Long theo hướng nâng cao chất lượng và công suất nhằm giảm dần số lượng đầu phương tiện, thắt chặt các quy định về an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường và bổ sung công tác quản lý đối với các phương tiện vui chơi giải trí trên Vịnh. Nghiên cứu phương án triển khai hệ thống đặt trước tàu du lịch dài hạn (đặt trực tuyến) một cách chặt chẽ nhằm đảm bảo đáp ứng sức chứa của từng điểm du lịch và tạo sự chủ động cho doanh nghiệp hoạt động du lịch trên cơ sở kết quả đánh giá sức tải.
Thứ tám, để nâng cao hiệu quả công tác thu gom rác thải trên vịnh, Tỉnh đang thực hiện chủ trương thống nhất giao cho một đơn vị thu gom rác thải trên vịnh Hạ Long, nhằm đảm bảo công tác thu gom rác được đồng bộ, tận dụng hết hiệu quả nguồn nhân lực và các trang thiết bị thu gom. Việc giao cho 1 đơn vị đầu mối thu gom rác sẽ kiểm soát kịp thời nguồn phát sinh rác từ khu vực ven bờ ra vịnh Hạ Long, đảm bảo sự đồng bộ giữa kiểm soát nguồn rác, tổ chức thu gom xử lý và công tác kiểm tra, xử lý các vi phạm về bảo vệ môi trường.
