Nhọc nhằn nghề vệ sinh môi trường
Mỗi ngày, vào đêm hay lúc rạng sáng, những nữ công nhân đó lại xuất hiện trên khắp mọi ngả đường, góc phố. Hành trình thu gom rác của họ dường như không dừng chân, không ngơi nghỉ tay vì phải quét dọn, lượm lặt tất cả các loại rác.
Mỗi năm có 4 mùa, từ thời tiết nóng nực của mùa hè đến cái lạnh giá của mùa đông, từ những cơn mưa xối xả hay vào các dịp lễ, tết, cứ vào cuối mỗi buổi chiều, khi đường phố đã lên đèn, trên khắp các tuyến đường khu vực nội thành của thành phố Đồng Hới, chúng ta thường bắt gặp hình ảnh những công nhân vệ sinh môi trường thuộc Công ty cổ phần môi trường và phát triển đô thị Quảng Bình oằn mình đẩy những chiếc xe chất đầy rác đến nơi tập kết để chuyển lên xe ô tô đưa về bãi rác.
Cứ như vậy, mỗi ngày, vào đêm hay lúc rạng sáng, những nữ công nhân đó lại xuất hiện trên khắp mọi ngả đường, góc phố. Hành trình thu gom rác của họ dường như không dừng chân, không ngơi nghỉ tay vì phải quét dọn, lượm lặt tất cả các loại rác, để trước khi bình minh lên, đường phố đã sạch sẽ, tinh tươm.
Đường phố TP. Đồng Hới vào lúc 12 giờ đêm vắng lặng. Thỉnh thoảng lại bắt gặp những công nhân vệ sinh của Công ty cổ phần môi trường và phát triển đô thị Quảng Bình cần mẫn quét rác trên đường. Họ mặc chiếc áo phản quang màu cam nổi bật dưới ánh đèn đường, đôi tay thoăn thoắt dùng chổi quét rác, gom thành từng đống gọn gàng.
Khi chúng tôi lại gần chị Nguyễn Thị H (41 tuổi, công nhân vệ sinh môi trường -Công ty cổ phần môi trường và phát triển đô thị Quảng Bình ), những giọt mồ hôi đang thấm đẫm trên vệt áo của bà dù trời vẫn se se lạnh. Chị H kể, công việc này đã gắn bó với bà suốt gần 20 năm qua. Sở dĩ chị vẫn bám trụ nghề lao công trong chừng ấy năm không chỉ bởi cuộc sống mưu sinh, mà còn bởi ý nghĩa mang lại cho xã hội rất lớn. “Mỗi đêm, đến đoạn đường quét rác theo sự phân công, tôi đều ngao ngán bởi đường sá có nhiều lá cây và rác thải người dân, quán ăn xả ra, nhất là những ngày trước và sau Tết. Nhưng khi quét xong, nhìn lại con đường sạch sẽ lại thấy rất vui. Quét xong, tôi phải trực đến 6 giờ sáng, khi đảm bảo đường sá sạch, không có ai xả rác ra đường nữa thì tôi mới ra về” , chị H bộc bạch.
Công việc dọn vệ sinh tưởng chừng như đơn giản, nhưng ẩn chứa trong đó là sự nhọc nhằn, vất vả trăm bề và những nguy hiểm luôn cận kề. Họ đến với nghề này là do cái duyên và do ý thức của họ với cộng đồng, nên họ hết lòng tận tụy trong công việc, không quản ngại khó khăn. Họ luôn tâm niệm công việc của mình là quét hết rác chứ không phải làm hết giờ.
Với nghề của mình, và những ngày lễ, ngày Tết, khi mọi gia đình nhộn nhịp chuẩn bị sắm sửa lễ Tết, lên kế hoạch du lịch cùng gia đình, thì những công nhân vệ sinh vẫn miệt mài quét dọn để phố phường luôn sạch sẽ; thậm chí có những lúc trong dịp giao thừa, thì đón giao thừa ngoài đường bên cạnh người bạn là chiếc xe chở rác.
Gắn bó với nghề được 6 năm, chị Đoàn Thị T, công nhân Công ty Cổ phần Môi trường và Phát triển Đô thị Quảng Bình cho biết, mỗi ngày 2 ca làm việc, nếu làm ca chiều thì công việc bắt đầu từ lúc 14h cho đến 18h tối và ca sau sẽ bắt đầu từ lúc 1h đến sáng.
Chia sẻ về lý do chọn làm nghề dọn vệ sinh môi trường, chị T cho biết, một phần do hoàn cảnh gia đình khó khăn, thứ 2 là công việc của mình còn giúp làm đẹp đường phố, giữ gìn vệ sinh môi trường chung.
“Khi mới vào nghề chưa quen nên rất khổ cực, mệt mỏi, đặc biệt là làm ca đêm mà vào mùa rét nữa. Lúc nào cũng gắng làm cho nhanh, xong việc thật sớm để về với gia đình. Mỗi khi xong công việc nhìn lại phía sau thấy đường sạch sẽ, bản thân mình cũng thấy vui” - chị T chia sẻ.
Dù mùa đông hay mùa hè, mưa gió hay tạnh ráo, thì lịch làm việc vẫn không thay đổi. Có những ngày nhiệt độ xuống thấp, gió lạnh khiến công việc của chị thêm phần gian nan.
Trong 6 năm gắn bó với nghề, nhiều năm liền chị không biết đến các ngày lễ, nghỉ để đi chơi hay đón giao thừa với gia đình. Khối lượng rác thải những ngày lễ còn gấp 3, gấp 4 ngày bình thường.
Thậm chí có những năm, dứt tiếng chổi thì cũng là lúc trời sáng. Năm nào chị và đồng nghiệp cũng bảo nhau, động viên nhau cố gắng thu dọn rác thải để đường phố được sạch đẹp, rồi những ngày sau đó về với gia đình.
Chị Đoàn Thị T, mỗi tháng, lương của chị khoảng 6 triệu đồng. “Làm nghề này mình nghỉ ngày nào thì rác sẽ tăng dồn sáng ngày hôm sau nên công việc lại thêm nặng gánh hơn, do vậy, mình không thể nghỉ được. Những ngày lễ, những gia đình khác đi chơi đây đó, tiệc vui, ngày Tết cũng vậy, còn mình vẫn phải theo công việc được giao. Nhiều lúc tủi thân lắm, vẫn buồn lắm chứ, nhưng nghĩ lại, đó là trách nhiệm của mình. Mình chọn nghề rồi thì phải chấp nhận thôi” - chị Đoàn Thị T rớm nước mắt tâm sự.
Đối với công nhân dọn vệ sinh môi trường, ngoài việc hàng ngày phải tiếp xúc với rác thải ảnh hưởng đến sức khỏe, họ còn phải liên tục nhìn xung quanh để đảm bảo an toàn. Có những người đi đường cẩn thận, nhưng cũng có những người đi đường lạng lách, phóng nhanh hoặc cũng có cả những người say rượu, chỉ một sơ suất có thể xảy ra va chạm, nhẹ thì bị xây xước, nặng hơn nữa là nguy hiểm đến mất mạng.
“Nhiều lúc tôi làm đêm, xe phóng qua nhanh giật cả mình, có hôm suýt xe lao vào mình rất nguy hiểm. Đặc biệt là lúc đêm khuya đến sáng” - chị T nói.
Dù có khó khăn, hiểm nguy như vậy nhưng chị T rất vui khi được làm công nhân vệ sinh môi trường. Mỗi ngày được nhìn phố phường sạch đẹp với chị là một niềm vui, tiếp thêm động lực cho chị trong công việc vất vả nhưng đầy ý nghĩa này.
Chị Trần Thị L, quét dọn và thu gom rác trên đường Trần Hưng Đạo cho biết: Hơn 10 năm trong nghề là chừng ấy năm không được đón giao thừa cùng gia đình. Đặc biệt, những ngày cuối năm, nhìn những gia đình ấm cúng quây quần bên nhau, nhiều lúc cũng buồn, thấy tội cho chồng và cho con, bởi không giao thừa nào có mặt ở nhà.
Càng vào những dịp lễ, Tết, thì công việc của những người công nhân vệ sinh môi trường lại càng thêm bề bộn, vất vả, họ vẫn phải miệt mài trên từng góc phố, mà không được nghỉ ngơi, vui chơi. Bởi, những ngày như vậy, lượng rác thải sinh hoạt càng lớn.
"Mỗi nghề có những vất vả riêng, nghề quét rác những ngày mưa luôn là ám ảnh với chúng tôi. Làm công nhân quét và gom rác như chúng tôi, ngày bình thường thì hầu như đã không có ngày nghỉ rồi, chứ đừng nói chuyện ngày lễ, Tết, chỉ cần nghỉ một buổi, rác sẽ tràn ngập đường phố” - chị Trần Thị L bộc bạch.
Giữa những bộn bề cuộc sống, bất kể là đêm hay ngày, lúc mưa gió hay khi trời đổ nắng chang chang, giữa sự ồn ào, tấp nập, bụi bặm của đường phố hay sự im lặng đáng sợ về đêm, khi mọi người chìm sâu trong giấc ngủ, thì ở đâu đó, trên các nẻo đường, những người quét rác vẫn lặng lẽ kéo xe dọn rác tản đi khắp nơi. Họ âm thầm dọn sạch đường phố, tỉ mẩn nhặt từng cọng rác dính bết vào vỉa hè, lòng đường, để khi bình minh lên là những góc phố tinh tươm, thoáng sạch.
Chị Nguyễn Thị Thanh N tâm sự: Tuy nghề quét rác cực nhọc là vậy, nhưng điều đáng buồn nhất vẫn là ý thức của một bộ phận người dân chưa cao. Trên nhiều tuyến phố, dù đã đặt các thùng rác, nhưng người dân vẫn thản nhiên chất đống dưới chân thùng. Hoặc, bỏ ven vệ đường trông rất nhếch nhác, mất mỹ quan và gây ô nhiễm môi trường.
Điều mà những công nhân vệ sinh môi trường băn khoăn là, không phải lúc nào, ở đâu, người dân cũng có ý thức bảo vệ môi trường chung, không vứt rác bừa bãi xuống lòng đường, hè phố. Nếu trong cuộc sống hàng ngày, mọi người đều tự giác giữ gìn môi trường sạch, đẹp thì sẽ góp phần giảm đi bao nhiêu nhọc nhằn, vất vả cho những công nhân, cho họ được thêm chút thời gian nghỉ ngơi trong công việc không kém phần độc hại này.
Các nữ công nhân có chung tâm sự, rằng tiền bạc thì ai cũng quý, và đã là người lao động thì ai cũng muốn thu nhập cao, muốn chọn một công việc tốt, nhàn hạ, nhưng phải tùy vào điều kiện, sức khỏe và hoàn cảnh gia đình. Song, điều các chị cần nhắn gửi là, người dân cần ý thức hơn trong việc thu gom rác thải và sự tôn trọng của họ đối với những người làm nghề quét rác như các chị.
Chị L Thị H, một công nhân quét dọn rác gần khu vực bãi biển Nhật Lệ chia sẻ: Quả thật, nhiều lúc tôi cũng thấy khó hiểu vì hành vi của một số người dân. Mặc dù xe thu gom rác ngay trước mặt, họ vẫn cứ vô tư ném rác xuống mặt đường. Khi nhắc thì họ to tiếng, nói rằng mình đã đóng tiền thì đổ rác ở đâu chẳng được; còn dọn rác là công việc của các chị; đã lĩnh lương rồi thì phải làm; mà có đổ rác ra thì các bà mới có việc mà làm...
Chuyện chị em làm nghề quét rác bị một số ít người dân nói bóng gió đại loại như "không thể kiếm đâu ra việc làm mới phải đi thu gom rác" cũng không phải là hãn hữu. Song theo các chị, những người dân hiểu và thông cảm và ủng hộ các chị cũng không phải là ít. Điều đó đã tiếp thêm sức mạnh, thôi thúc các chị làm việc tốt hơn.
Giữa những bộn bề cuộc sống, bất kể là đêm hay ngày, lúc mưa gió hay khi trời đổ nắng, giữa sự ồn ào, tấp nập, bụi bặm của đường phố hay sự im lặng về đêm, khi mọi người chìm sâu trong giấc ngủ, thì trên các nẻo đường những công nhân vệ sinh môi trường vẫn lặng lẽ, âm thầm dọn sạch đường phố, để khi bình minh lên là những góc phố tinh tươm, thoáng sạch./.
